Democratische dictatuur

Helaas lijkt het invoeren van wetgeving vaak op dezelfde wijze te gebeuren. Er wordt door de overheid een probleem geschetst en er worden mogelijke oplossingen aangedragen, waarna onze volksvertegenwoordigers er een plasje overheen mogen doen. Dan wordt vooral gekeken of de oplossingen passen binnen de partijstandpunten. Minder aandacht is er voor de effectiviteit en uitvoerbaarheid van regels, laat staan dat de achterliggende feiten worden gecheckt. Kortom, wetgeving is vaak matig onderbouwd en gestoeld op emotie.

Gelukkig hebben we in Nederland een scheiding der machten. Een wetgevende macht, de Eerste en Tweede Kamer, die de wetten opstelt, een uitvoerende macht die verantwoordelijk is voor het dagelijks bestuur en een rechterlijke macht die dit alles toetst. Tot zover de theorie. In de praktijk stelt de regering als uitvoerder van wetgeving zelf ook de wetten op. De Tweede Kamer beperkt zich bij de beoordeling van nieuwe wetgeving doorgaans tot discussies over details op aangeven van lobbyclubjes.

Rechters beoordelen in dit systeem of de wet correct wordt toegepast. Ook dit is puur theorie, want steeds vaker wordt de rechter gevraagd een oordeel te geven over de wetgeving zelf. Door deze veranderende positie van de rechters zien we dat persoonlijke voorkeuren in de rechtspraak een steeds grotere rol innemen. Opvallend voorbeeld van vooringenomenheid was de rechter die een particulier vrijsprak van dierenmishandeling, omdat dit in de veesector gemeengoed zou zijn.

De rechter vond het deze week ook begrijpelijk dat de NVWA informatie over illegaal fipronilgebruik voor zich hield, maar een half jaar later opeens wel 360 bedrijven blokkeerde. Nog een oude koe: de invoering van fosfaatrechten was niet voorzienbaar, maar knelgevallen hadden dit wel moeten zien aankomen. De overheid wordt onterecht uit de wind gehouden.

Wetgeving wordt gebaseerd op onderbuikgevoelens. Zelfs een rechter is niet meer onafhankelijk. We zijn overduidelijk in een democratische dictatuur beland.