Experiment met zeoliet leidt tot minder nitraatuitspoeling

Wat is zeoliet?

'Zeoliet is een vulkanisch gesteente dat wordt gewonnen in mijnen. Het heeft een poreuze, open structuur dat ervoor zorgt dat ammonium zeer goed wordt vastgehouden. Hierdoor wordt het stikstof efficiënter gebruikt. Nitraat komt dan geleidelijk beschikbaar voor het gewas, waardoor er minder ophoopt in de bodem en minder uitspoeling plaatsvindt.'

De toepassing van zeoliet kan een oplossing zijn die op de korte termijn al een rem op de uitspoeling van nitraat zet.

Mark van Mullekom, onderzoeker bij onderzoekscentrum B-WARE

Hoe zag de pilot eruit?

'De pilot vond plaats bij een melkveehouder die al langer zelf experimenteert met zeoliet. We hebben zeoliet in een fijne poedervorm toegediend via de bemesting en ook in korrelvorm, vergelijkbaar met kattenbakgrit, uitgestrooid over de bodem.'

Welke resultaten hebben jullie behaald?

'Bij deze pilot zagen we een afname van de nitraatuitspoeling naar het grondwater van 73 procent tot 80 procent. We waren blij verrast, want we hadden niet verwacht dat het verschil zo extreem groot zou zijn.'

Wat deed het voor het gewas?

'De stikstof die niet uitspoelt naar het grondwater is in principe beschikbaar voor opname door het gewas en kan dus in de kringloop worden behouden. De gewasopbrengst kan hierdoor ook verbeteren, maar er is wel herhalingsonderzoek nodig om dit te bewijzen. De effecten op de gewaskwaliteit- en opbrengst hebben we helaas niet kunnen meten in dit pilotexperiment. Dit willen we samen met Wageningen Livestock Research gaan doen in het vervolgonderzoek. We moeten de resultaten van de pilot kunnen herhalen om deze wetenschappelijk te onderbouwen en om goed te kijken naar mogelijke neveneffecten.'

Past zeoliet wel bij kringlooplandbouw met zo min mogelijk externe grondstoffen?

'De noodzaak om iets aan de uitspoeling van nitraat te doen is groot, want Nederland voldoet op de zand- en lössgronden nog lang niet aan de Nitraatrichtlijn. Er is een stroming die voor de lange termijn de oplossing ziet in minder dieren en mest. De toepassing van zeoliet kan een oplossing zijn die op de korte termijn al een rem op de uitspoeling zet. De toepassing lijkt perspectief te bieden en verdient aanvullend onderzoek.'