Duitsers worstelen met scherpe mestregels

Achtergrond Algemeen Jan van Liere 27 apr 2019 om 10:00uur

Het mestbeleid in Duitsland gaat steeds meer lijken op de strenge aanpak die Nederland al jaren hanteert. De voortdurende aanscherpingen onder druk van Brussel leiden tot felle protesten van boeren. 'De geloofwaardigheid van de politiek is in het geding', zegt Joachim Rukwied, voorzitter van boerenbond DBV.

Duitsers+worstelen+met+scherpe+mestregels

Massaal kwamen boeren de afgelopen tijd in actie tegen het mestbeleid van Landbouwminister Julia Klöckner (CDU) en van Milieuminister Svenja Schulze (SPD). Zo trokken begin deze maand meer dan zesduizend demonstranten met trekkers en spandoeken door de stad Münster. Ze uitten hun boosheid niet alleen verbaal, maar blokkeerden ook wegen.

Steen des aanstoots is een nieuwe aanpassing van de Duitse mestwetgeving die de regering enkele maanden geleden in concept naar Brussel stuurde. Daarmee reageren Klöckner en Schulze op de klacht van de Europese Commissie dat Duitsland nog steeds onvoldoende doet aan naleving van de Europese Nitraatrichtlijn.

Nitraatrichtlijn

Vorige zomer stelde het Europese Gerechtshof dat Berlijn in de mestwetgeving van 2006 niet tegemoetkwam aan de eisen van de Europese Nitraatrichtlijn. Weliswaar gelden sinds juni 2017 nieuwe, aangescherpte regels, maar ook die gaan volgens de Europese Commissie nog steeds niet ver genoeg.

Voor het huidige pingpongspel tussen Brussel en Berlijn hebben we absoluut geen begrip

Joachim Rukwied, voorzitter van Duitse boerenbond DBV

Vooral in gebieden met een hoge nitraatbelasting zou veel te weinig gebeuren. Bij 28 procent van alle meetpunten is het nitraatgehalte van het grondwater te hoog.

Normen per perceel

De Duitse regering stelt nu voor om in het hele land perceelsspecifieke bemestingsnormen in te voeren. In gebieden met meer dan 50 milligram nitraat per liter grondwater zou nog maar tot maximaal 80 procent van de gewasbehoefte bemest mogen worden. Ook komt daar een verplichte teelt van vanggewassen en voor wintergranen een beperking van de najaarsgift.

De komende tijd worden de voorstellen verder uitgewerkt. Na parlementaire behandeling zouden de nieuwe regels vanaf het teeltseizoen 2020 van kracht kunnen worden. Dat is tegen het zere been van de boeren die zich eigenlijk nog niet neergelegd hebben bij de vorige aanscherpingen.

Vertrouwensbreuk

'Boeren hebben hebben een betrouwbaar beleid nodig en zekerheid over toekomstige mestregels. Dit soort jaarlijkse veranderingen leidt tot een vertrouwensbreuk', reageert Rukwied. 'De Europese Commissie moet Duitsland de kans geven om de mestregels van 2017 in de praktijk toe te passen. Ze mag niet voortijdig een nieuwe herziening van bemestingsvoorwaarden afdwingen.'

Volgens de boerenbondvoorzitter zijn de afgelopen tijd al positieve effecten bereikt. De Europese Commissie zou daar waardering voor moeten tonen. 'De Duitse boeren werken onder hoge druk aan het omzetten van de strengere normen voor bescherming van het grondwater. Voor het huidige pingpongspel tussen Brussel en Berlijn hebben we absoluut geen begrip.'

De DBV vindt dat eerst maar eens op het volgende vierjaarlijkse Nitraatbericht gewacht moet worden. Dat verschijnt in 2020 en kan een basis leggen voor een eventueel nieuw mestbeleid. 'Gebeurt dat niet, dan is de geloofwaardigheid van de Europese en de Duitse politiek in het geding', aldus een boze Rukwied.

Flankerend beleid

Klöckner toont begrip voor de zorgen, maar gaat vooralsnog gewoon verder met de uitwerking van de aan Brussel gepresenteerde plannen. Wel beloofde ze de demonstrerende boeren dat er een flankerend beleid komt.

Zo wil de overheid de bouw van mestverwerkingsinstallaties financieel ondersteunen.Ook wordt sterker ingezet op het voerspoor om de nitraat- en fosfaatproductie in de veehouderij te verminderen.

Kritiek op import van dierlijke mest uit Nederland

Bij Duitse boeren, maar ook bij het grote publiek, is toenemende kritiek te horen op de import van dierlijke mest uit Nederland. De afgelopen jaren is de hoeveelheid al behoorlijk afgenomen, maar in in 2017 kwam er toch nog tussen de 900.000 en de 1 miljoen ton mest uit Nederland. Tien jaar geleden was dat bijna 2 miljoen ton. De algemene opinie is dat Duitsland genoeg problemen heeft met het wegwerken van de eigen mestproductie. De geluiden over illegale importen doen geen goed aan het imago van de Nederlandse mest. Bij een derde van de transporten zou er iets niet in orde zijn. De deelstaat Noordrijn-Westfalen scherpte daarom de controles bij import van mest aan.