Boeren en tuinders tegen nexit

De lezers uit het panel werd gevraagd naar hun mening over de EU. 5 procent van de ondervraagden is wel voorstander van een nexit. De duidelijke 'nee' tegen een nexit is opvallend, omdat bij de recente Provinciale Statenverkiezingen het EU-kritische Forum voor Democratie veel stemmen wist te vergaren onder boeren en tuinders.

Onder boeren en tuinders zal er bij de Europese verkiezingen van volgende week donderdag een grote opkomst zijn. Uit de representatieve steekproef onder 481 leden van het Nieuwe Oogst Opiniepanel blijkt dat 92,3 procent naar de stembus gaat. 1,9 procent geeft aan niet te zullen stemmen, 5,8 procent twijfelt nog.

Handelsland

Uit het Nieuwe Oogst Opiniepanel blijkt dat boeren en tuinders veel waarde hechten aan de kansen die de EU biedt voor agrarische ondernemers. Het belang voor de export van Nederland wordt als belangrijkste argument genoemd voor het behoud van de EU.

'Een handelsland als het onze kan niet zonder toegang tot de andere EU-markten. Als klein land kunnen we de toegang die we nu hebben nooit alleen realiseren', luidt een breedgedragen mening in het panel.

Naast de handel is ook de toegang tot buitenlandse arbeidskrachten voor boeren en tuinders reden om in de EU te blijven. 65 procent noemt de EU om die reden onmisbaar. De EU is belangrijk voor de afzet van het eigen bedrijf, zegt 80,7 procent. Maar een eveneens grote groep van 71,1 procent stelt dat de Europese markt geen gelijk speelveld biedt.

Wel leven er onder boeren en tuinders grote bezwaren tegen het ongelijke speelveld in de gezamenlijke markt en de nationale aanscherping die Nederland legt boven op Europese regelgeving. Een veelgenoteerde klacht is dat de Nederlandse overheid Europese regels te streng uitlegt in vergelijking met andere landen, of er zelf nog strenger beleid bovenop legt. Vooral regels op het gebied van milieu moeten het hier ontgelden. Veel boeren en tuinders vragen zich af of deze in andere EU-landen ook zo streng worden nageleefd.

Harmonisatie

De verschillen in inkomenspolitiek tussen lidstaten zorgen volgens veel agrariërs voor oneerlijke concurrentie. Hier is volgens hen meer harmonisatie van beleid nodig.

Over de plannen van de Europese Commissie om directe inkomenssteun deels te vervangen door vergoedingen voor groene doelen, zijn boeren en tuinders meer verdeeld. Iets meer dan de helft is hiertegen. De vrees bestaat dat veel van deze gelden dan ten goede komen aan natuur- en milieuorganisaties en daarmee verloren gaan voor de agrarische sector. Er is een minderheid die af wil van de Europese landbouwsubsidie, maar dan moet de EU zich ook minder met de bedrijfsvoering gaan bemoeien.

Boeren zien de directe inkomenssteun als instrumentarium om de voedselproductie zeker te stellen. Velen (83,2 procent) gaan ervan uit dat ze richting 2025 minder financiële steun vanuit Brussel ontvangen. De bijdrage die zij straks eventueel moeten leveren aan groene en maatschappelijke doelen, moet daarom extra worden beloond. Veel ondervraagden stellen dat de EU moet zorgen dat de markt opdraait voor de extra 'groene' kosten.

Macht Brussel

Bij de Europese verkiezingen speelt de vraag hoeveel macht Brussel naar zich toe mag trekken een grote rol. Boeren en tuinders zijn hierover verdeeld. De EU moet zich focussen op de zaken die de unie sterker maken, zeggen veel respondenten die daarbij het belang van de gezamenlijke Europese markt vooropstellen.

Er is een sterke hang bespeurbaar naar de oude EEG die economische belangen vooropstelde. Randzaken moeten worden overgelaten aan de nationale overheden. Op verdergaande bemoeizucht vanuit Brussel zitten veel agrariërs niet te wachten.

Naast een stabiele economie noemen boeren en tuinders klimaat, migratie en defensie als belangrijke gezamenlijke doelen voor de lidstaten. De EU moet van velen een machtsblok van betekenis blijven tussen de Verenigde Staten, China en Rusland.