Zeeuwse akkerbouwer ziet toekomst in biologisch

De uien en aardappelen zijn binnen. Het zijn de laatste gangbaar geteelde gewassen van maatschap Harinck in Kloetinge. De omschakeling is in april 2016 ingezet. Het bedrijf teelt sinds dit voorjaar biologische pompoenen, wortelen en rode bieten. In de nabije toekomst wil Dick Harinck ook biologische aardappelen en suikermais verbouwen.

Tot voor kort werkte de Zeeuw bij Rijkswaterstaat als adviseur dijken, oevers en vaarwegen. 'Ik dacht met hts civiele techniek mijn roeping te hebben gevonden, maar op bepaald moment voelde ik me niet meer op mijn plaats en ben ik opties om het ouderlijk bedrijf voort te zetten gaan afwegen.'

Verplaatsing

Twintig jaar geleden zag de toekomst van het toenmalige gemengd bedrijf er somber uit. Vader Jan Harinck raadde zijn zoon aan om te gaan studeren. Het bedrijf was gevestigd in de monumentale boerderij 't Hof Welgelegen uit 1674 bij Goes-Zuid. De grondeigenaar wilde niet meewerken aan verplaatsing.

'Op de oude plek was er geen kans om boer te blijven', zegt Jan Harinck. In 2005, na vijftien jaar juridische strijd, verhuisde hij naar Kloetinge. Nu is hij tevreden, maar de stress, spanning en vooral de gedwongen verhuizing wogen zwaar.

Sparringpartner

De omschakeling van gangbaar naar biologisch is een idee van Dick Harinck, maar zijn vader staat er volledig achter. 'Als pa tegen was geweest, was het niet doorgegaan. Het is ook fijn om een sparringpartner te hebben', zegt de akkerbouwer.

'Ons bedrijf was voor gangbare teelten te klein. Het werd of uitbreiden en intensiever werken of omschakelen naar biologische bedrijfsvoering. Voor biologisch is de huidige oppervlakte wel voldoende', zegt Dick Harinck. 'Ik geloof bovendien dat als we op de huidige wijze doorgaan met voedsel uit de bodem halen, het over twee- of driehonderd jaar is afgelopen. We moeten meer duurzaam samenwerken met de natuur.'

Vijf jaar

De familie is niet over één nacht ijs gegaan. 'Voordat we de knoop doorhakten, hebben we veel gepraat met leden van de Vereniging van Bioboeren Zuid West. Ook zijn we bij biologische bedrijven gaan kijken. Het gekozen omschakeltraject duurt vijf jaar. Het kost geld en dat knaagt. Je levert saldo in tijdens de omschakeling, omdat je al biologisch teelt, maar nog gangbaar afzet.'

Een ander punt is mechanisatie. 'Eigenlijk is alles wat je hebt, te groot en te zwaar of niet functioneel. Met biologische bedrijfsvoering wil je nauwkeurig kunnen werken. Elke centimeter telt en scheelt handwerk', zegt de akkerbouwer.

Bodemstructuur

'Je hebt kleinere en lichtere landbouwwerktuigen nodig om de bodemstructuur zo goed mogelijk te houden en zo min mogelijk te verdichten. Het meest geschikt voor het schoffelwerk in de biologische teelten is onze veertig jaar oude Ferguson-trekker.'

Jan Harinck: 'Veel materieel dat ik vroeger heb ingeruild, zou nu wel van pas kunnen komen.'

Risico

Gevaar is dat je de grond te vast rijdt, doordat je er veel vaker overheen rijdt dan bij gangbare teelten. Ondanks dat de akkerbouwers dubbel lucht toepassen voor de trekkerbanden en zoveel mogelijk op rijpaden werken, blijft dat een risico.

Tijdens een stage bij een biologisch akkerbouwbedrijf in Zevenbergen maakte Dick Harinck kennis met rijpaden van 3 meter breed. Uitgangspunt is: waar iets moet groeien, rijd je niet. Hij denkt er ook over om met niet-kerende grondbewerking te gaan experimenteren. 'Daar hoor je veel positieve verhalen over.'

Vraag stijgt

Normaal gesproken kun je een goede boterham verdienen met biologische akkerbouw, zegt de ondernemer. 'De vraag naar biologische producten groeit vooralsnog.'

Wat vader en zoon wel missen, zijn meer collega's op korte afstand om mee samen te werken. 'Collega-biologische boeren zijn zeer behulpzaam en meelevend', zegt Dick Harinck. Rundveemest halen ze bij Poelzicht in 's-Heer Abtskerke en kippenmest bij Blok in Lewedorp, maar dat is nog niet voldoende.

Afnemers

Afnemers zijn Biologisch landbouwbedrijf De Terp in Erichem (pompoenen), Super Bietjes in Wolphaartsdijk (rode bieten) en Green Organics in Dronten (wortels). De Terp is hofleverancier van supermarktketen Albert Heijn. Ze zaaien grasklaver als tweejarig rustgewas, na vier jaar teelt van andere gewassen.

Dit voorjaar viel de laatste regen op 28 mei. 'Tussen verzuipen en verdrogen zit meestal maar drie weken verschil', weet Jan Harinck. De bodem bestaat uit klei op veen. Door capillaire werking blijft hier vocht opstijgen. Dat was de redding van hun gewassen in deze uitzonderlijk droge zomer. 'Door het zoute grondwater konden we niet beregenen, maar de opbrengst van de bietjes was gezien de omstandigheden best goed.'