'Telers voor Telers' vraagbaak voor starter

Han Kavelaars is biologisch akkerbouwer in Dronten. Hij is bestuurder bij telerscoöperatie Nautilus Organic en heeft bij 'Telers voor Telers' een rol als duocoach voor beginnende biologische telers. Als voorbeeld van een omschakelaar die hij als coach begeleidde, noemt hij een veehouder in de Kop van Overijssel.

'Het ging om een veehouder die zijn koeien wegdeed. Die had dus behoefte aan kennis van plantaardige teelten. Wat wil er op deze grond? Wat vraagt de markt? Met dat soort vragen kwam hij bij mij.'

Andere vragen

Kavelaars kreeg weer heel andere vragen van een teler uit het zuidwesten van het land en van een glastuinder die bouwland had waarop hij biologisch wilde telen. 'Zo iemand wil het liefst gewassen waar hij niet te veel omkijken naar heeft.'

Het draait om ervaring. De duocoach kan snel vragen beantwoorden, waar de teler tegenaan loopt in de bedrijfsvoering. 'Zo'n coach heeft niet een onderliggend belang verderop in de keten. Zo krijg je onafhankelijke informatie.'

Het project 'Telers voor Telers' ontstond in samenwerking met het Biologisch Netwerk. Ingrid Veeman en Maria van Boxtel van dat netwerk kregen regelmatig vragen over praktische begeleiding. Zij droegen eraan bij dat 'Telers voor Telers' in januari op de Bio-beurs in Zwolle werd gelanceerd.

Biodichtheid

In de polder zit aan bijna elke weg wel een bioteler, soms meerdere bedrijven. Kavelaars denkt dat daarom juist in andere gebieden, bij gebrek aan zo'n buurman, een beroep gedaan kan worden op de duocoaches. Een andere invalshoek is dat je als teler de voorkeur geeft aan een onbekende collega.

De akkerbouwer ziet zijn rol als coach als een 'stukje invulling van het bestuurslidmaatschap bij Nautilus'. Daarbij komt dat hij iets heeft met kennisoverdracht. Al dertig jaar is hij een dag in de week docent op de agrarische opleiding van Aeres Hogeschool in Dronten.

Vraag van fruitteler

Wolff zegt dat het idee voor een buddysysteem ontstond vanuit de vraag van een fruitteler die zich vorig jaar meldde bij de coöperatie. 'Hoofddoel van het initiatief is dat we kennis willen delen met omschakelaars. Het is mooi als er een lidmaatschap uit voortkomt, maar dat hoeft niet zo te zijn. De fruitteler, Niels Buijsrogge, die graag een coach wilde bij de omschakeling, is trouwens wel lid geworden.'

De directeur van Nautilus Organic noemt als extra reden voor begeleiding de overgangsperiode tussen gangbaar en biologisch. Het duurt twee jaar om gecertificeerd biologisch te worden. In die periode spant Nautilus Organic zich in om de al wel volgens biologische regels geteelde, maar nog niet als biologisch te verkopen producten zo goed mogelijk af te zetten.

Geen standaardregel

'Dan krijg je in die periode soms te maken met dingen die niet te voorzien zijn. Er is geen standaardregel hoe iets uitpakt in de praktijk, dus helpt het om te overleggen met iemand.'

Biologische telers hebben vaak een ruimer bouwplan dan gangbare telers. Volgens Kavelaars neemt daardoor het aantal contacten met afnemers toe, voor wie omschakelt. Die contacten zijn vaak individueler. Gangbare afnemers zijn vaak groot en ze nemen meer volume per transactie af.

Kweekvijver

Wolff vertelt dat Nautilus Organic in de 31 jaar dat de coöperatie bestaat, een kweekvijver voor biologische kennis is geworden. Hij zegt dat het contact met de verkopers van de coöperatie intensief is en Kavelaars bevestigt dat: 'Ik heb vaak wekelijks contact. Zo houd je elkaar op de hoogte van hoe alles groeit en wat er te verwachten is. Bij de oogst kun je dan snel schakelen met de afnemers', zegt de akkerbouwer.

Jonge ondernemers kiezen op dit moment in plaats van uit te breiden regelmatig voor biologische teelt. Zo hopen zij meer omzet te maken en een goed inkomen daaruit te verdienen op gelijkblijvende hectares.

Betere prijs

Wolff: 'Je ziet weleens dat vader en moeder eigenlijk sceptisch over biologisch waren en zich er dan toch in gaan verdiepen.' Kavelaars: 'Biologisch is meer teeltrisico, gangbaar meer prijsrisico. Als je biologisch een goede kwaliteit kunt leveren, pak je vaak een betere prijs.'

'Het project 'Telers voor Telers' was een model dat in de praktijk al bestond. Er waren immers al boeren die anderen adviseerden', zegt Wolff. 'Met de officiële aftrap in januari tijdens de Bio-beurs 2018 in Zwolle en de internetpagina van de BioAcademy heeft Nautilus Organic het initiatief zichtbaar en vindbaar gemaakt.'