Minister eist geen update meer van bestemmingsplan

Volgens de Wet ruimtelijke ordening moeten bestemmingsplannen en beheersverordeningen minimaal eens per tien jaar worden geactualiseerd. Het kabinet wil die bepaling schrappen voor alle bestemmingsplannen en beheersverordeningen die digitaal zijn in te zien.

Minister Schultz stelt dat in 2019 de nieuwe Omgevingswet van kracht zal worden. Daarmee vervallen het huidige bestemmingsplan en de beheersverordening. Ze worden vervangen door een veelomvattend omgevingsplan dat de gemeenten moeten opstellen.

Om de overgang naar het nieuwe stelsel zo soepel mogelijk te laten verlopen wil de bewindsvrouw de gemeenten de komende tijd zo weinig mogelijk belasten met verplichtingen rond de af te schaffen bestemmingsplannen. In haar Memorie van toelichting stelt ze dat zo tijd en geld beschikbaar komt. 'Zo kunnen gemeenten in aanloop naar de Omgevingswet al starten met de voorbereiding van het tot stand te brengen omgevingsplan'.

Procedures afmaken

Het vervallen van de actualiseringsplicht betekent overigens niet dat gemeenten hun bestemmingsplannen en beheersverordeningen niet meer mogen vernieuwen. Voor procedures die al in gang zijn gezet ligt het volgens Schultz 'in de rede' dat die ook worden afgemaakt. De wetswijziging maakt het echter ook mogelijk om ermee te stoppen.

Het plan is in nauw overleg met de Vereniging Nederlandse Gemeenten (VNG) voorbereid. De Raad van State heeft in december een positief advies afgegeven. Het kabinet wil de wetswijziging nu snel door de Tweede en de Eerste Kamer loodsen. Naar verwachting is het geen zogenoemd controversieel wetsvoorstel waarvan de behandeling na de verkiezingen moet wachten op het aantreden van een nieuwe regering.

LTO staat niet te juichen bij de voorgestelde wetswijziging. 'Wij hebben belang bij goede en bijdetijdse bestemmingsplannen waar boeren en tuinders mee uit de voeten kunnen en waar hun activiteiten in passen', zegt Jakob Bartelds, LTO-portefeuillehouder Omgeving. 'Daarom zijn we ook voorstander van een periodieke herziening van de bestemmingsplannen.'
Hij vindt het niet goed dat gemeenten die herziening nu in de ijskast kunnen leggen, ook voor bestemmingsplannen die al over de datum heen zijn. 'Dat is slecht voor de land- en tuinbouw', oordeelt de LTO-bestuurder.

Bovendien is het de vraag of de Omgevingswet werkelijk in 2019 ingaat. Dat is wel het streven van het kabinet, maar in het politieke proces kunnen vertragingen optreden. En wanneer de Omgevingswet er is, krijgen de gemeenten ruim de tijd om een omgevingsplan te maken. Daarmee verouderen de bestemmingsplannen nog meer. 'De gemeenten moeten full speed aan de slag om te zorgen voor moderne bestemmingsplannen', stelt Bartelds.

Legessanctie

In de wetswijziging spelen ook financiële belangen mee voor de gemeenten. De Wet ruimtelijke ordening kent nu een legessanctie. Die komt erop neer dat gemeenten voor verstrekte vergunningen geen leges in rekening mogen brengen als het betreffende bestemmingsplan ouder is dan tien jaar. Met het vervallen van de actualiseringsplicht vervalt ook deze legessanctie.

Rob van Woerden, juridisch adviseur RO en Milieu van Rombou, wijst erop dat de legessanctie voor veel gemeenten juist een belangrijke drijfveer is om een nieuw bestemmingsplan of een beheersverordening vast te stellen. 'Het gaat om veel geld. Bouwleges bedragen vaak tienduizenden euro's.'

Hij oordeelt dat gemeenten die hun zaken niet op orde hebben, er nu makkelijk mee weg te lijken komen. Tegelijkertijd was het voor boeren en tuinders aantrekkelijk om bij een verlopen bestemmingsplan een beroep te kunnen doen op de sanctie. Die mogelijkheid wordt hen nu ontnomen.