Eurocommissaris wijst nieuwe derogatie keihard af: 'U moet eerst resultaten leveren'

Roswall zei dit donderdagavond tijdens een vraaggesprek met leden van de Tweede Kamer. De Zweedse Eurocommissaris vindt dat Nederland eerst de waterkwaliteit moet verbeteren voor er kan worden gesproken over nieuwe derogatie. 'De afgelopen twintig jaar heeft Nederland in de vorm van derogatie veel flexibiliteit gekregen om een oplossing te zoeken. We willen eerst resultaten zien. U moet eerst uw deel doen, dan zullen we uw steunen. De bal ligt bij u.'

Overigens vindt Roswall derogatie – een uitzonderingspositie op bestaande regels – in het algemeen niet verstandig. 'Het is niet duurzaam om een agrarische sector te hebben op basis van derogaties. Het gaat om een gelijk speelveld binnen Europa. Voor elk land gelden dezelfde regels. Ook voor de waterkwaliteit. Daarom moeten er resultaten komen voor het milieu, voor de natuur en ook voor boeren. We willen een toekomstbestendige landbouw met een gezonde bodem en schoon water.'

Graslandderogatie

Van een derogatie speciaal voor grasland wil de Eurocommissaris evenmin iets weten. Met het oog op de toekomst en de nieuwe nitraatrichtlijn voelt ze weinig voor het ophogen van de norm van 170 kilo stikstof uit dierlijke mest per hectare per jaar. 'We gaan niets versoepelen. We hebben dit nodig. De natuur heeft dit nodig.'

Over oplossingsrichtingen die Nederland zelf overweegt om uit de mestcrisis te komen, zoals een graslandnorm met een maximum hoeveelheid vee per hectare, laat Roswall zich niet uit. 'Ik ga niet zeggen dat uw kabinet het een of het ander moet doen. Dat moet u zelf bepalen. We willen alleen dat u zich aan de nitraatrichtlijn houdt.' De Zweedse ziet wel mogelijkheden voor renure, al is het nu aan de lidstaten om daar groen licht voor te geven.

Dat Roswall een streep door een nieuwe derogatie zet, is een tegenvaller voor het kabinet. Volgens de Eurocommissaris heeft Nederland ook nog geen officiële aanvraag voor derogatie ingediend. Landbouwminister Femke Wiersma toonde zich eerder dit jaar nog hoopvol over een derogatie voor 2026. De minister heeft donderdagmiddag met de Eurocommissaris gesproken. Over de inhoud van dat gesprek zijn geen mededelingen gedaan.