'180 jaar phytophthora in Europa, het is nog steeds spannend'

Nu, 180 jaar met veel vakmanschap, technologie en chemie later, zijn we weer op het punt aangekomen dat phytophthora een grote bedreiging vormt voor de aardappelteelt in Europa. Zijn we terug bij af? Er is sinds 1850 veel veranderd. Ook wat betreft de opbrengst. Zo groeide de Nederlandse hectareopbrengst in die tijd van 10 naar 45 ton.

Toch is het niet zo dat de totale Europese aardappelproductie alleen maar stijgt. Sterker nog, de productie daalde de afgelopen zestig jaar juist van bijna 250 miljoen ton tot minder dan 100 miljoen ton.

Die daling komt niet alleen op het conto van Zuid-Europa, waar de productie door het steeds drogere klimaat al jaren daalt. Maar ook bijvoorbeeld de Duitse en Poolse aardappelproductie waren in de jaren zestig van de vorige eeuw vele malen hoger dan nu.

Als je de cijfers over een langere periode beschouwt, dan zijn de verschuivingen van de belangrijkste teeltgebieden enorm. In 2002 haalde de Aziatische aardappelproductie die van Europa in. Twintig jaar later was Azië doorgegroeid tot boven de 200 miljoen ton, terwijl Europa door de 100 miljoen ton zakte.

Ook in landen in Noord-Afrika stijgt de productie van aardappelen hard. Zo produceerden Egypte, Algerije en Tunesië in 1960 samen nog geen miljoen ton aardappelen per jaar. Nu is dat opgeteld meer dan 12 miljoen ton en dat stijgt verder.

We zien onszelf graag als het centrum van de aardappel. Op ons continent eten we uiteindelijk de meeste aardappelen per persoon per jaar. Wel zien we de productie verschuiven van vers naar frites. Terwijl de Europese positie op de wereldwijde aardappelmarkt de laatste decennia duidelijk minder prominent wordt, worstelen we ook nog eens met uitdagingen zoals phytophthora en klimaatverandering.

Natuurlijk beschikken we over veel middelen en kennis. Maar in andere landen zitten ze duidelijk niet stil en is er vaak ook nog eens veel meer ruimte. Ongetwijfeld zijn daar ook de nodige uitdagingen, maar ik ben benieuwd hoe de wereldwijde aardappelposities zich de komende jaren ontwikkelen. Saai wordt het zeker niet.