Diefstalpreventie ligt vooral op het bordje van de boer

Voertuigvolgsystemen, veiligheidscamera's met slimme software of technische foefjes die de brandstofkraan dichtdraaien of de versnellingsbak blokkeren. Er zijn steeds meer technologische oplossingen beschikbaar om het dievengilde te dwarsbomen. De aanschaf ervan loopt echter al snel in de duizenden euro's, al zijn leveranciers soms nog wat terughoudend in het noemen van harde bedragen.

Deze kosten worden vaak gedragen door de agrarisch ondernemer. Verzekeraars zijn op de hoogte van de situatie in het buitengebied, maar in vergelijking tot het geheel is het een relatief kleine schadepost. Ook het opsporen van mobiel banditisme kan beter. 'Daarvoor hebben we jullie hulp nodig. Laat van je horen', riep René Middag van de politie op tijdens de informatiebijeenkomst in het Flevolandse dorp.

'Vaak zijn het grote groepen, internationaal opererende bendes die het gemunt hebben op alles van waarde', legt Middag de aanwezigen uit. 'Het gaat om vraag en aanbod. Van postduiven tot e-bikes en van trekkers tot gps-systemen. Bij die laatste categorieën zien we de laatste jaren een forse toename. Het is nog relatief makkelijk om in het buitengebied spullen te ontvreemden.'

Bewustwording en preventie zijn volgens Middag erg belangrijk. 'Gelukkig hebben we het afgelopen jaar ook arrestaties kunnen verrichten en wordt relatief gezien zwaar gestraft als het om mobiel banditisme gaat. In 2022 betrof het 253 gevallen. Vorig jaar waren dat er 155.'

Opvallende reden

Voor de toename van agrarisch-gerelateerde inbraken noemt Middag een opvallende reden: de oorlog in Oekraïne. 'Hierdoor is in dat land veel vraag naar machines en gps-systemen ontstaan. Daar spelen criminelen op in. Ook in Afrika wordt meer materiaal teruggevonden. In Nederland is simpelweg veel geavanceerde techniek beschikbaar op een klein oppervlak en de pakkans blijft laag. Dat maakt ons land aantrekkelijk voor criminelen.'

Wat je zelf kunt doen is meestal een open deur. Spullen uit het zicht plaatsen, trekkers afsluiten met een unieke sleutel en beveiligen. Ook het bijhouden van een naslagwerk, met foto's en serienummers, is van belang. Zeker bij het doen van aangifte.

Dat is waar Stichting Verzekeringsbureau Voertuigcriminaliteit om de hoek komt kijken. 'Binnen een half uur staat het voertuig na aanmelding bij ons in de kentekendatabase van de politie', weet Roelof Muijs van de stichting.

'Zijn trekkers of gps-systemen jonger dan acht jaar, dan zijn ze veelal van een locatiebepaling voorzien', licht Muijs toe. Dat dit effect heeft, blijkt wel. Van de 138 gestolen landbouwvoertuigen werden er veertig teruggevonden. Ook auto's hebben vaak een volgsysteem. Dieven weten dat, waardoor het wordt gedemonteerd of het signaal gestoord.

Back-up

Het aantal teruggevonden voertuigen is met 4 tot 8 procent zeer laag. Om de betrouwbaarheid te verhogen, installeert aanbieder van track & trace-systemen Van Hal Group een back-up. 'Vinden ze een volgsysteem, dan is er een reservesignaal dat anderhalf jaar blijft uitzenden', legt Harry Rikkerink van het bedrijf uit.

Van Hal werkt met een particuliere alarmcentrale die optreedt bij een melding. Verder is het mogelijk om een digitale grens in te stellen, een zogeheten geofence. Daarbij krijgt de eigenaar een melding zodra zijn of haar voertuig zich buiten die grens bevindt.

Het aantal technische mogelijkheden neemt toe. Zo kan Van Hal op afstand de brandstoftoevoer stoppen. Systemen als Bearlock, die de versnellingsbak of stuuras blokkeren, zijn bij bijvoorbeeld campers al gemeengoed. Ook kleine ingrepen kunnen nuttig zijn, vertelt Muijs.

'Zet kentekenplaten goed vast, want die worden snel vervangen door valse platen. Graveer het serienummer in de ruiten en zorg ervoor dat je alle serienummers registreert. Alleen met een VIN-nummer kunnen we voertuigen uit het buitenland terughalen', tipt hij de aanwezigen in Swifterbant.

Van reactief naar actief

Inmiddels hebben de boeren en bewoners in Oostelijk Flevoland camerasystemen en alarmen aangeschaft en geïnstalleerd. Dankzij nieuwe ontwikkelingen op basis van kunstmatige intelligentie neemt de bruikbaarheid daarvan toe.

Vaibs uit Harderwijk is zo'n softwareontwikkelaar die onafhankelijk van camerafabrikanten werkt. 'Afhankelijk van de beeldkwaliteit kunnen we tot op 200 meter personen en voertuigen herkennen', zegt Jos Stijkel van Vaibs. 'Camerabeelden worden nu vooral reactief ingezet, als de inbraak al is gepleegd. Door software vroegtijdig ongewenste elementen (zoals personen of voertuigen) te laten herkennen, kun je direct ingrijpen.'

Beveiligingsexperts roepen op om camerasystemen ook aan te melden bij Camera in Beeld van de politie. Zijn er diefstallen in de omgeving, dan kan de politie van die beelden gebruikmaken om verdachten te pakken. Middag roept verder op verdachte situaties altijd te melden.

Dat geldt ook voor inbraken. 'Zo ontstaat een radarfunctie. Als we patronen kunnen ontdekken, met behulp van meldingen en camerabeelden, dan kunnen we vroegtijdig anticiperen en regio's waarschuwen om schade te voorkomen.'
Gemeente Dronten heeft inmiddels een werkgroep diefstal buitengebied gestart om partijen met elkaar te laten samenwerken.