Wiersma: 'Basispremie 2025 waarschijnlijk lager dan gepland'

De belangrijkste reden dat Wiersma rekening houdt met een lagere basispremie is het feit dat het kabinet dit jaar geen mogelijkheden heeft om de premie vanuit de Staatskas aan te vullen, zoals in de afgelopen jaren wel is gedaan. De minister verwacht dat er in 2025 – net zoals in 2023 en 2024 – grote belangstelling is voor de eco-regeling, waardoor de kans aanzienlijk is dat het gereserveerde budget wordt overvraagd.

Het budget is in 2023 en 2024 aangevuld met nationale middelen onder het Tijdelijk Steunkader, vanwege de oorlog in Oekraïne. Dat kader is eind vorig jaar vervallen. Wiersma heeft daarop andere mogelijkheden onderzocht en is met de Europese Commissie in gesprek gegaan. Dit heeft echter geen juridisch houdbare mogelijkheid opgeleverd om het tekort in 2025 te compenseren, schrijft de minister aan de Tweede Kamer.

Dit betekent dat Wiersma het geld dat Nederland te besteden heeft uit het Gemeenschappelijk Landbouwbeleid (GLB) anders moet verdelen. Waar nodig zal ze het budget van de basisinkomenssteun moeten inzetten om de doelgerichte betalingen via de eco-regeling op peil te houden. 'Ik houd er rekening mee dat voor de basispremie het tarief per hectare daarom lager zal worden dan gepland', zegt Wiersma. 'Ik begrijp dat dit voor boeren geen prettige boodschap is.'

Eco-premie wel overeind

Wiersma houdt voor dit jaar vast aan het minimumbedrag van 158 euro. Dat is eerder afgesproken. Afhankelijk van het aantal inschrijvingen kan dit tarief hoger uitvallen. Voor de eco-regeling streeft de minister naar een betaling per hectare van 200 euro voor goud, 100 euro voor zilver en 60 euro voor brons. 'Bij vergelijkbare inschrijving als voorgaande jaren gaat dat lukken. Als het aantal inschrijvingen in 2025 hoger ligt dan in 2024 en 2023 kan ik lagere eco-tarieven niet uitsluiten'

De Gecombineerde opgave, waarin agrarisch ondernemers onder andere hun aanvraag kunnen indienen voor de basispremie, eco-regeling, brede weersverzekering en zeldzame landbouwhuisdieren uit het Gemeenschappelijk Landbouwbeleid, start op 1 maart 2025.

Binnenkort publiceert minister Wiersma ook de definitieve GLB-tarieven over 2024. De basispremie wordt vastgesteld op 200,48 euro per hectare. Dit is iets hoger dan de 197,05 euro die was voorzien in het Nationaal Strategisch Plan (NSP). Ook het tarief voor de herverdelende inkomenssteun, die wordt betaald over de eerste 40 hectares van elke aanvrager, ligt met 53,03 euro iets hoger dan de 51 euro die was gepland.

De Rijksdienst voor Ondernemend Nederland heeft in december ruim 97 procent van de GLB-deelnemers een eerste betaling kunnen doen. Ook in 2024 waren de inschrijvingen voor de eco-regeling hoger dan de beschikbare Europese middelen. Dankzij de inzet van aanvullend budget uit de nationale schatkist komen de betalingen voor de eco-regeling overeen met de bedragen die voor de start van de Gecombineerde opgave in 2024 zijn genoemd.

2026 en 2027 onder voorbehoud

In het NSP staat dat de basispremie stapsgewijs wordt afgebouwd tot 158 euro per hectare in 2027. Voor 2026 en 2027 krijgen lidstaten van de Europese Unie wel enige mogelijkheid om te schuiven met budgetten tussen de eerste pijler met de basispremie en de tweede pijler met de eco-regeling.

Dat is alleen mogelijk als de minister het budget van de tweede pijler aanvult met nationale middelen. Wiersma onderzoekt of er budget vrijgemaakt kan worden om dit mogelijk te maken. Als dit geld wordt gevonden, kunnen boeren bij vergelijkbare inschrijving rekenen op een tarief van 170 euro per hectare voor de basispremie in kalenderjaar 2026 en 158 euro in 2027, zoals gepland in het NSP.