Vanggewassen ondiep en zuinig vernietigen met minder diesel

Op een perceel voor bieten staat winterrogge als groenbemester. 'Rogge groeit zeker net zo veel onder de grond als erboven en heeft dus een flinke worteldiepte. Het gewas trekt al in het vroege voorjaar bodemvocht omhoog en groeit hard', licht Christoffel den Herder van Ceres Horti Advice toe.

'Het is zaak op tijd te beginnen met het verkleinen van deze groenbemester', vervolgt Den Herder. 'Dit om onnodige gewasmassa en een taaie, vochtige toplaag te voorkomen. Zeker als je niet ploegt.'

Demo in Friesland

Om te zien hoe dit mechanisch kan, dus zonder gebruik van glyfosaat, hield hij samen met Deltaplan Agrarisch Waterbeheer (DAW) een demo in het Friese Wierum. Van schijveneggen en cultivatoren tot aangedreven frezen en eggen waren in actie te zien.

'Alles heeft voor- en nadelen', zegt Den Herder. 'Een schijveneg zal de groenbemester meer bedekken met grond. Dat zorgt voor vertering en afsterven van de groenbemester. Een cultivator kan het gewas oppervlakkig afsnijden. Een biofrees legt de nadruk op het afsnijden van de wortelkroon, waardoor gewassen aan de oppervlakte drogen en afsterven. Al deze machines bieden een basisbewerking om tot een zaaibed te komen. Er is dus altijd een vervolgbewerking nodig.'

Op de demo kwam ook de Knoche Speedmax-rollerkneuzer in de fronthef met Kuhn Optimer-schijveneg achterop in actie. Daarnaast draaide er een Lemken Rubin-schijveneg. De 4-Disc Acticut van Agri Bio-Solutions kan worden gezien als een aangedreven schijveneg.

Bij de frezen was een Kuhn-standaardfrees en een Kuhn Biomulch te zien. Ook de overtopbiofrees Concept Agri van Vlaming Groep en de Italiaanse overtopfrees Vigolo van importeur Landkracht Agri uit Hellendoorn waren er. Bij de cultivatoren werden de Sky Methys PCS van Farmstore en de Güttler Supermaxx-triltandcultivator gedemonstreerd.

Gemeenschappelijk voordeel van de machines is dat ze licht trekken. Dat geldt ook voor de 4Disc ActiCut die Martin Heerema van Agri Bio-Solutions demonstreert. Hij heeft er inmiddels twee van verkocht. Deze machine heeft hydraulisch aangedreven schijven die plat op de grond staan. 'Wij schillen het gewas er echt af. Als het land mooi vlak is, kun je prima tot 12 kilometer per uur rijden. Het land blijft vlak achter, zodat de zon zijn werk kan doen. 70 pk en een hydrauliekopbrengst van 25 liter per minuut is voldoende.'

'Als we allemaal duurzaam bezig willen zijn met groenbemesters, maar er vervolgens veel diesel, energie en ijzer tegenaan gooien, dan slaan we de plank een beetje mis', doelt Heerema op het alternatief van een diepe grondbewerking waar vermogen voor nodig is.

Groenbemester scalperen

De Sky Methys PCS scalpeert de groenbemester met vleugenscharen die de groenbemester tot net onder de grond vlak afsnijden. 'Hoe dichter bij de wortelkroon, hoe beter het is', legt Arjan Rietema van Farmstore uit. 'We kunnen variëren van 2 tot 11 centimeter diepte. Daarbij is 60 tot 100 pk voor deze machine voldoende.'

Behalve licht trekken is er ook capaciteit te halen met een ondiepe bewerking met een schijveneg. 'Wij bouwen misschien wel meer schijveneggen dan ploegen', vertelt Hans Hoogland van Lemken. De Lemken Rubin-schijveneg op de demo heeft schijven met een diameter van maar liefst 64 centimeter en werkt goed bij snelheden van 10 tot 12 kilometer per uur. De eg heeft een dubbele nalooprol. 'Dat loopt wat stabieler en egaler, net als een tandemonderstel van een kipper.'

De nalooprol heeft geen vaste rol meer bij elke schijveneg of cultivator. Steeds vaker verkopen de fabrikanten een lichte twee- of driebalksnaloopeg en zijn er steunwielen gemonteerd om de werkdiepte in te stellen.

De lichte egtanden drukken de grond niet aan maar leggen de gewasresten en grond luchtiger weg. Ook breken de kluiten, zodat deze kunnen drogen en de groenbemester meer afsterft. 'Het brengt lucht in de grond, helpt de droging maar ook de stikstofmineralisatie.'