Tuinders liggen vooral wakker van gewasbescherming en arbeid

De vraag waar tuinders wakker van liggen en waar zij kansen zien voor hun ondernemingen stond centraal bij de eerste Tuinders Thermometer. Daarvoor is een enquête gehouden onder Nederlandse en Vlaamse tuinders en hun toeleveranciers. Dagvoorzitter Dick Veerman van Foodlog presenteerde de resultaten tijdens het Nationaal Horti Symposium deze week in het Zuid-Hollandse Gorinchem.

De tuinders konden voor veel actuele thema's aangeven in hoeverre die in meer of mindere mate van toepassing zijn op hun bedrijf en bedrijfsvoering. Veerman noemde de respons teleurstellend, met slechts 64 deelnemers, 41 tuinders en 23 toeleveranciers die de vragenlijst volledig hebben ingevuld. Volgens de dagvoorzitter is het de bedoeling om de Tuinders Thermometer vaker uit te voeren en vormen de eerste resultaten nu vooral een nulmeting voor latere peilingen.

Als het gaat om wakker liggen, constateert Veerman een oplopende zorg bij tuinders over de gewasbescherming. Veel respondenten geven aan dat het kleinere middelenpakket gevolgen gaat hebben voor de bedrijfsvoering. Ook gaan ze ervan uit dat de discussie over de ongewenstheid van laagbetaalde arbeid niet zomaar overwaait. Een vraag over dit onderwerp is gesteld vanwege eerdere opmerkingen van onder meer directeur Klaas Knot van De Nederlandse Bank.

CSRD leeft gemiddeld

Wat opvalt is dat de betekenis van de nieuwe Europese wetgeving rond de CSRD-duurzaamheidsrapportage nog maar gemiddeld leeft bij de tuinders. Terwijl dit volgens Veerman de komende jaren wel belangrijk gaat worden. Hetzelfde geldt voor de meerwaarde van berekeningen van de footprint. Tuinders zien deze wel meer dan hun toeleveranciers als een geschikt middel om te rapporteren over hun duurzaamheid.

Op het gebied van energie blijkt uit de reacties van de tuinders dat zij verwachten dat warmtekrachtkoppelingen (wkk's) voorlopig nog van toepassing blijven. Zij beschouwen dit niet alleen als belangrijke energiebron voor hun eigen bedrijf, maar ook als onmisbaar voor het stabiliseren van het elektriciteitsnet in Nederland. Verder is de algemene tendens op basis van de enquête dat er een run wordt verwacht op aardwarmte en dat dit niet in het voordeel is van de tuinbouw.

Tot slot zijn de toeleveranciers die hebben meegewerkt aan de Tuinders Thermometer terughoudend over de investeringsplannen bij hun klanten. Zij verwachten de komende twee jaar geen uitzonderlijk hoog niveau van de investeringen op de tuinbouwbedrijven. Wat de economische ontwikkelingen in Europa betreft is een beperkt deel van de tuinders bezorgd over de gevolgen voor de afzetmarkt van hun producten.