Podcast: Vader innoveert, kinderen bewaken commercieel doel

Nog tijdens haar opleiding pedagogiek begon Van der Breggen-Hofman zo rond 2012 haar vader mee te helpen met de verkoop van santini's. 'Naast de reguliere veilingafzet kwam in die tijd de directe handel steeds meer op gang. Dat heb ik vanaf het begin opgepakt en zo ben ik geleidelijk in het bedrijf gegroeid.'

Samen met broer Leon (31) en vader Wilco (61) is zij medevennoot van LS Santini. Op 3,2 hectare telen de ondernemers santini's ofwel minichrysanten als snijbloemen. Jongere broer Twan (24) werkt ook mee in het glastuinbouwbedrijf. Daarnaast zijn er veertien vaste medewerkers en in piekperioden enkele losse arbeidskrachten.

De LS van LS Santini is de afkorting van Landscheiding en verwijst naar de grens van twee landstreken in de buurt van Bleiswijk waarop het bedrijf is gevestigd. Wilco Hofman is zoon van een melkveehouder, maar was zelf geen bedrijfsopvolger. Via kwekers in de buurt kwam hij in contact met de tuinbouw. Na een tijdje loondienst, kocht hij in 1989 de locatie op de Landscheiding. Daar startte hij met zijn vrouw Martina een bloemenkwekerij.

'We hebben het werk op de tuinderij met de paplepel ingegoten gekregen. Met mijn broers en twee zussen heb ik altijd meegedraaid op het bedrijf van onze ouders. Mijn voorkeur ging meteen al uit naar het kantoorwerk en minder naar de teelt in de kas', erkent Van der Breggen-Hofman. Na haar studie was er weinig aanbod van pedagogisch werk en volop te doen op het ouderlijk bedrijf. Sinds 2015 is ze mede-ondernemer. Eerst met beide ouders in een vof en nu in een bv met haar vader en broer.

De uitbreiding van het aantal ondernemers in het bedrijf sloot steeds aan op nieuwe taken die moesten worden opgepakt, zegt de ondernemer. Voor haarzelf betrof dat de handel en marketing en voor haar broer later, tijdens de energiecrisis van 2021 en 2022, de noodzaak energiebesparende maatregelen door te voeren.

'Voor beide aspecten gold dat mijn vader graag deze taken aan ons wilde overlaten en hij zich kon focussen op de teelt', vertelt Van der Breggen-Hofman. 'Commercieel en financieel vertrouwde hij mij alles toe en tijdens de energiecrisis waren we erg blij dat Leon aangaf weer in het bedrijf te willen werken. Hij heeft het hele proces voor zijn rekening genomen, zo is geïnvesteerd in ledlampen en ontvochtigers om een forse energiebesparing te realiseren. Voor de financiering moesten we een energieplan maken en onze vader was blij dat we dat samen konden doen.'

In de kas is haar vader de aanjager van de geleidelijke overstap naar een natuurinclusieve teeltwijze. De basis daarvoor is een gezonde teeltbodem met optimaal gebruik van organische mest en eigen compost. 'Het draait erom dat wij streven naar een circulaire glastuinbouw en dat we het gebruik van chemie willen uitfaseren. Wij geloven daar echt in om ons bedrijf voor te bereiden op de toekomst en zijn tevreden met de stappen die we maken', aldus Van der Breggen-Hofman.

Wel heeft de glastuinder het hierbij over leergeld betalen en ook de uitdaging om een meerprijs voor hun milieu-inspanningen uit de markt te halen, als compensatie voor de hogere teeltkosten. 'Als het gaat om biologische gewasbescherming of het terugdringen van chemische meststoffen, dan is onze vader behoorlijk vooruitstrevend. Wij gaan daarin ver mee, maar wijzen hem er ook weleens op dat we een commercieel bedrijf zijn en geen proeftuin.'

Over het algemeen is de communicatie tussen de ondernemers van LS Santini uitstekend. Volgens Van der Breggen-Hofman worden veel zaken informeel op het tuinpad besproken. Zij stelt dat haar broer Leon meer behoefte heeft aan structuur dan zij en haar vader. 'Daarom willen we vaker officiële besprekingen houden als een soort managementoverleg. Maar dat doen we nog te weinig. Toch is de communicatie goed. Er zijn echt weleens irritaties, maar die spreken we snel uit. De openheid naar elkaar toe is een goede eigenschap die we te danken hebben aan onze ouders.'

Begeleiding van externe specialist

De bedrijfsopvolging gaat stap voor stap, schetst de ondernemer. Haar vader is veelal nog steeds de drijvende kracht en vol energie om door te gaan. 'Maar we denken wel na over een plan van uittreden. Daarbij krijgen we begeleiding van een externe specialist.' Die houdt zich volgens haar vooral bezig met persoonlijke zaken en praat daarvoor met alle gezinsleden. Het heeft geresulteerd in bepaalde afspraken en bijvoorbeeld in een reglement voor toetreden in het bedrijf. Als een gezinslid mede-ondernemer wil zijn, dan moet hij of zij eerst minimaal een jaar meewerken. Verder is afgesproken dat de partners van de gezinsleden nooit op de loonlijst komen.

'Met goede afspraken is het heel fijn samenwerken met mijn vader en broer. Iedereen stelt zich soepel op en met name mijn vader ziet heel sterk het belang van de toekomst van het bedrijf. Daar handelt hij ook naar', geeft Van der Breggen-Hofman aan. 'Vooruitkijkend verwacht ik dat over tien jaar mijn vader uit het bedrijf is, maar wellicht nog wel aandelen heeft. Mijn jongste broer Twan is dan waarschijnlijk mede-ondernemer. Om rendabel mooie santini's te blijven produceren, hopen we op verdubbeling van ons areaal en telen we volledig chemievrij.'