Boeren experimenteren met 1.500 hectare vernatting van Friese veenweiden

Het project in de Friese veenweiden past bij de doelen om bodemdaling en CO2-uitstoot te verminderen en toekomstperspectief voor de landbouw te behouden. Boeren doen zo op grote schaal ervaring op met peilverhoging op vrijwillige basis. Het omvat in totaal 1.529 hectare poldergrond in de gebieden Idzegea, Aldeboarn-De Deelen, Hegewarren, Leechlân Grou-Warten en het Akkrumer Goedland.

Vanuit de betrokken gebieden hebben boeren in samenwerkingsverbanden subsidie aangevraagd bij de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO) vanuit de regeling 'Samenwerking in veenweidegebieden en Natura 2000-overgangsgebieden'. Deze regeling is onderdeel van het Europees Gemeenschappelijk Landbouwbeleid.

De subsidie biedt de deelnemende boeren de kans om tot actie over te gaan, bij te dragen aan minder CO2-uitstoot en de mogelijkheden voor de toekomst te verkennen: hoe kun je als agrarisch ondernemer met je bedrijfsvoering inspelen op de hogere waterpeilen? Zowel de boeren als het Friese Veenweideprogramma 'Foarút mei de Fryske feangreiden' verwachten veel inzichten op te doen met dit project.

Compensatievergoeding

De deelnemende boeren vernatten (een deel van) hun grond vier jaar lang van 1 april tot 1 oktober. Dat wil zeggen dat de peilen op de meeste percelen gedurende een half jaar omhoog worden gebracht tot 40 centimeter onder het maaiveld en soms zelfs tot 30 of 20 centimeter onder het maaiveld. De deelnemers ontvangen hiervoor een compensatievergoeding.

Doel is om het veen gedurende de zomer nat te houden en zo veenoxidatie te remmen. Tegelijkertijd wordt onderzocht wat de hogere peilen doen met de kwaliteit van het gras en de gewasopbrengst. Sommige deelnemers extensiveren hun bedrijf door hun veebezetting en hun bemesting terug te brengen naar een niveau van 150 of 100 kilo nitraat uit dierlijke mest per hectare. Bij bijvoorbeeld 150 kilo nitraat is dat 1 tot 1,3 melkkoe inclusief bijbehorend jongvee per hectare. Hierdoor zal het bedrijf minder stikstof uitstoten, maar kan het ook minder melk leveren. De subsidie compenseert de lagere gewasopbrengst en de lagere melkproductie.

Bodemdaling

Doel van de hogere waterpeilen is minder uitstoot van CO2 te realiseren, bodemdaling te voorkomen en daarmee bij te dragen aan toekomstbestendige landbouw. De vernattingsmaatregelen zijn samen goed voor een reductie van ruim 6.000 ton CO2-uitstoot per jaar.

In Idzegea zijn twee samenwerkingsverbanden actief in het project. In totaal gaat het hier om 791 hectare grond. In Aldeboarn-De Deelen, Hegewarren en Leechlân Grou-Warten dienden negen boerenbedrijven samen een aanvraag in. Zij kregen subsidie voor in totaal 407 hectare. Vanuit het Akkrumer Goedland hebben zeven deelnemende bedrijven voor in totaal 331 hectare subsidie toegekend gekregen.