Podcast: 'Mijn ouders geven mij ruimte om keuzes te maken'

Al van jongs af aan heeft Niek Heijink affiniteit met de boerderij, gevestigd in het Gelderse Aalten. Toch liet het besluit om boer te worden even op zich wachten. 'Ik heb eerst land- en watermanagement gestudeerd aan Van Hall Larenstein. Ik ben daarna naar Aeres Hogeschool Dronten gegaan om mij te oriënteren op de agrarische sector, toen was ik al 22. Mijn twee zusjes hebben wel iets in de biologiehoek gestudeerd, maar voelden er niks voor om met de koeien te werken.'

De ouders van Heijink vonden het leuk dat hij steeds meer interesse toonde in het thuisbedrijf. 'Ze vinden het volgens mij vooral heel mooi dat het bedrijf blijft bestaan. Ze geven mij ook alle vrijheid om keuzes te maken die bij mij passen.'

De keuze om biologisch te gaan boeren kwam niet helemaal uit de lucht vallen. Zijn ouders Betsie en Arjan waren al jaren bezig om meer grond onder het bedrijf te vergaren. De bedrijfsvoering was dan ook al enkele jaren gesloten toen hij op 1 april 2015, onder veehouders ook wel bekend als D-day, toetrad tot de maatschap. Volgens de melkveehouder trok het nieuwe fosfaatrechtenstelsel een zware wissel op het bedrijf.

'We zaten, om het zo maar te zeggen, aan de verkeerde kant van de telling. We hadden altijd al best wat grond in gebruik en waren dus grondgebonden, maar iedereen in deze buurt zit wel in de hoge fosfaatklasse', vertelt hij. 'Als je kijkt op hectares zaten we dus goed, maar als je kijkt op fosfaatklassen niet. Daarbovenop kwam nog de 8 procent korting.'

Op dat moment molk de jonge ondernemer samen met zijn ouders ongeveer honderd koeien en werkte hij nog buiten de deur. Om wat meer vee te kunnen houden, maakten ze samen in 2016 de beslissing het jongvee uit te besteden op een andere locatie. In 2018 moesten ze nog een keer terug in koeien, een flinke klap volgens de bioboer. 'Op ons hoogtepunt molken we 130 koeien, maar in die jaren hebben we er ook een tijdje 87 gemolken. Dat is een ontzettend groot verschil en maakt voor de financiering zeker uit.'

Heijink en zijn vrouw Alexandra hebben in 2019 een financieringsplan opgesteld om fosfaatrechten bij te kopen. 'De stallen stonden er, deze wilden we vol zetten. Het krijgen van een financiering bij Rabobank was in die tijd goed te doen', weet hij. 'Het ging immers om uitbreiding en als je een goed plan hebt, wil de bank wel meehelpen om dit te realiseren.'

De stal kwam inderdaad vol en de ondernemer focuste zich op het verhogen van de melkproductie. Tot hij in contact kwam met een biologische veehouder uit de buurt. 'Ik had vooral heel veel argumenten waarom ik niet biologisch zou kunnen boeren', lacht hij. 'Maar hij raadde mij toch aan om er even in te duiken. Daar ben ik hem nog steeds heel dankbaar voor.'

In de winter van 2021 is Heijink gaan rekenen. 'Biologische boeren werden ontzien van de grondgebondenheidsregeling en wat fosfaatklassen betreft werd elke biologische koe toen op 7.500 kilo melk gezet. Wij molken op dat moment al rond de 9.000 kilo per koe dus dat scheelde behoorlijk. Inmiddels is dat helaas aangepast en vallen wij als biologische boeren ook onder tabel 6.'

Hij geeft aan dat hij zowel maatschappelijk als politiek de beweging zag richting biologische landbouw. De Europese Unie streeft onder andere naar 25 procent biologisch areaal. De bioboer ging daarna in gesprek met zijn ouders over de plannen. 'Dat gesprek verliep goed. We hebben de voors en tegens langs elkaar gelegd en ze hadden een aantal goede vragen.'

Omslagpunt bij 100 koeien

Heijinks ouders maakten zich bijvoorbeeld zorgen over of hij wel 130 koeien zou kunnen blijven melken. 'Zij hebben hier jaren hard voor gewerkt. Ik heb ze uitgelegd dat het omslagpunt bij ongeveer 100 koeien zou liggen. Dan zouden we net zoveel verdienen als wanneer we regulier door zouden gaan.'

Als biologische boer maak je wel meer kans op pachtgrond, vervolgt Heijink. 'Nu pachten we 15 hectare van een terreinbeherende organisatie. Op deze manier kunnen we 130 koeien blijven melken. Na het overleg stonden mijn ouders volledig achter mijn beslissing. Toen konden we gaan praten met de jongveeopfokker.'

Samen zijn de ondernemers met de jongveeopfokker naar biologische bedrijven geweest. Heijink vond het mooi om het jongvee voor de familie Heijink op te fokken en ging mee in het plan. Dit is belangrijk, anders was de omschakeling niet mogelijk geweest.

De melkveehouder heeft veel plannen. 'Ik weet nog niet waar we over tien jaar staan, door biologisch te gaan boeren zijn er meer deuren open dan dicht gegaan. We draaien nu niet meer kilo's melk per hectare, maar wel meer euro's omzet per hectare. Ik blijf positief en denk dat we op de goede weg zitten!'