'Aardappelindustrie moet contractprijzen flink omhoogtrekken'

Aardappeltelers hebben de afgelopen jaren al te maken gehad met een flinke kostenstijging. Doordat de klimaatverandering zijn tol begint te eisen, zijn de gemiddelde opbrengsten over de afgelopen vijf jaar duidelijk lager. De WCA heeft daarom besloten de opbrengsten in de berekening met 1,5 ton per hectare te verlagen.

De werkgroep van de NAV berekent sinds 2010 jaarlijks de kostprijs van consumptieaardappelen voor een voorbeeldbedrijf op zandgrond en op kleigrond. Door de berekeningen steeds op dezelfde manier uit te voeren, zijn ze door de jaren heen goed met elkaar te vergelijken. De berekende kostprijs is exclusief btw en beregeningskosten. Voor beregenen rekent de WCA 270 euro per hectare per beurt bij een gift van 25 millimeter.

Volgens de berekeningen van de WCA van oogst 2025 komt de aflandlevering van aardappelen van kleigrond op 23,2 cent per kilo en voor leveren uit de schuur in week 12 op 29,4 cent per kilo. Voor zandgrond betreft dit respectievelijk 19 cent per kilo en 24,4 cent per kilo. Daarbij wordt rekening gehouden met bewaarkosten van bijna 2.000 euro per hectare voor oogst 2025. Voor oogst 2019 was dat nog 1.100 euro per hectare.

Kostenstijging zet door

De WCA gaat ervan uit dat de kostenstijging van bewaar- en teeltkosten komend seizoen doorzet. Vooral de kosten van pootgoed, gewasbescherming, arbeid, grond en energie voor de bewaring stijgen stevig door. Daarentegen vallen de kosten voor meststoffen en kiemremming lager uit dan vorig jaar en de overige opbrengsten, zoals mest, stijgen komend seizoen juist. Het resultaat is een kostprijs voor 2025 die 1,1 tot 1,6 cent hoger is dan die van vorig seizoen.

Voor het risico dat de akkerbouwer neemt om tot de gewenste opbrengstprijs te komen, rekent de WCA altijd een marge van 15 procent op de kale kostprijs. Vanwege het extremer wordende weer en het wegvallen van gewasbeschermingsmiddelen is deze marge hard nodig om ook in de toekomst aardappelen te kunnen blijven telen, stelt de NAV.

De gewenste opbrengstprijs voor de aflandlevering van fritesaardappelen op zand komt voor 2025 uit op 19 cent per kilo en voor telers op klei op 23,2 cent per kilo. Voor levering uit de schuur houdt de WCA rekening met een gewenste prijs op zand van 24,4 cent per kilo en voor klei 29,4 cent per kilo.

Contractprijzen voor veel telers te laag

Uit de eerste signalen van de fritesindustrie blijkt volgens de WCA dat ze de contractprijzen maar minimaal aanpassen. De contracttool van de Producenten Organisatie Consumptieaardappelen (POC) berekent een gemiddelde contractprijs voor oogst 2024 van levering in week 12 van 26,5 cent per kilo.

Volgens de WCA is deze prijs voor veel aardappeltelers onvoldoende. De werkgroep stelt dat er ten opzichte van de oogst van 2024 nog wel 2 tot 3 cent bij moet komen om voor de akkerbouwer een kostendekkende teelt te realiseren.

Tot slot krijgen veel ondernemers vanaf komend jaar te maken met een stikstofkorting omdat ze in een met nutriënten verontreinigd gebied (NV-gebied) zitten. Dit betekent dat NV-gebieden de stikstofgift voor consumptieaardappelen 25 procent lager uitvalt dan in 2023. Hierdoor zal de opbrengst een stuk lager zijn, maar hoe dat precies uitpakt, heeft de WCA nu nog niet goed in beeld. Vanaf de berekening van 2026 worden deze gevolgen zeker meegenomen, belooft de werkgroep.