Weidemonitor biedt zicht op gebruik kruidenrijk grasland door schapen

Onderzoek door het Louis Bolk Instituut toont aan dat productief kruidenrijk grasland positieve effecten heeft. De productie en voederwaarde is gelijk aan of hoger dan die van blijvend grasland met meer dan 90 procent Engels raaigras. Er is minder kunstmest nodig door de natuurlijke stikstofbinding van de klavers. De productie kan in droge jaren beter blijven en de emissies door de herkauwers kunnen omlaag.

Kruidenrijk grasland zou de pensfermentatie zodanig beïnvloeden dat er minder methaan wordt gevormd en ook de tannines en flavonoïden in kruidenrijk grasland kunnen de productie van methaan remmen. Onderzoek hiernaar loopt momenteel onder andere op de Dairy Campus in Leeuwarden. Met veel verse kruiden in het rantsoen van koeien is hier al een beperking van de methaanuitstoot gemeten van 30 procent.

App in ontwikkeling

Omdat het onderzoek nog loopt, gaat projectmedewerker Elsa Tijhof van de Nederlandse Schapen- en Geitenfokkers Organisatie (NSFO) voorzichtigheidshalve nog uit van een beperking van de methaanuitstoot van 0 tot 15 procent. 'Het is dan wel van belang dat er ook kruiden in het grasland blijven staan. Schapen hebben de neiging veel kruiden te eten, waardoor hun aandeel kan verminderen. Daarom ontwikkelen we nu de Weidemonitor, die het aandeel klavers en kruiden in het grasland kan meten en vastleggen in een app die we samen met Awesomity bouwen.'

Met de Weidemonitor kunnen schapenhouders hun graslandbeheer goed managen en de schapen bijvoorbeeld omweiden als het aandeel kruiden te ver daalt. Daarnaast kunnen ze aantonen dat de schapen inderdaad gebruikmaken van kruidenrijk grasland, zodat dit ook punten gaat opleveren voor het verkrijgen van premies vanuit het Gemeenschappelijk Landbouwbeleid. De Weidemonitor wordt dan ook onderdeel van het Kringlooplabel Duurzaamheidsscore Schapenhouderij.

Foto's maken

Om een goed beeld te krijgen van het aandeel klavers, kruiden en gras heeft Tijhof afgelopen seizoen veel foto's gemaakt van het grasland op diverse momenten. Daarmee heeft het systeem geleerd het aandeel grassen, klavers en kruiden te herkennen.

De schapenhouders kunnen straks met de Weidemonitor-app op de smartphone foto's maken van het grasland. De app legt de gegevens over het aandeel klavers, kruiden en gras vast. Door geregeld foto's te maken is het verloop van de aandelen te volgen. Gaat het aandeel klavers en kruiden achteruit, dan kunnen de schapen worden omgeweid naar een anders stuk zodat deze zich weer herstellen.

De app koppelt de gegevens van de foto's aan de datum en gps-gegevens van de percelen. Daarmee is gedurende het hele seizoen aan te tonen dat de schapen op kruidenrijk grasland hebben gelopen. 'Het is niet meer afhankelijk van een momentopname, als er een controleur langskomt en het aandeel klavers en kruiden op dat moment toevallig laag is.'

Wormbesmetting laag houden

Grasland met voldoende klavers en kruiden kan leiden tot 10 procent meer opname door de schapen en daarmee een hogere groei. Daarnaast hebben klavers en kruiden een positieve invloed op de wormbesmetting. Kruiden zoals cichorei hebben namelijk een antiwormeffect bij schapen. Bij een voldoende hoog aandeel van kruiden daalt daarmee de besmetting.

Doel is daarom dat de Weidemonitor-app op basis van het aandeel klavers en kruiden een advies geeft over het juiste moment van omweiden. Zo moet de wormbesmetting laag worden gehouden en het gebruik van ontwormingsmiddelen verder worden beperkt.

Om wormbesmettingen terug te brengen, loopt er bij de NSFO ook een project dat een fokwaarde voor wormresistentie geeft aan de ooien en dekrammen.