KeyGene kweekt roodschillig Bintje met nieuwe veredelingstechniek

De Raad voor Plantenrassen in Nederland heeft onlangs kwekersrecht verleend aan het eerste aardappelras dat via een soort huidtransplantatie veredeld is. Het nieuwe ras met de huid van het bestaande ras Pimpernel en de binnenkant van Bintje is gekweekt met behulp van de zogeheten 2S1-techniek. Deze nieuwe technologie is door KeyGene na een onderzoeksperiode van vier jaar ontwikkeld en ook gepatenteerd.

Het nieuwe aardappelras laat volgens KeyGene-persvoorlichter Erik Toussaint zien wat mogelijk is met de veredelingstechniek. Dankzij de huidtransplantatie van Bintje met de schil van Pimpernel zijn de aardappelen van het nieuwe ras roze (zie foto, middelste aardappel). Voor de andere gewaseigenschappen die tijdens het onderzoek voor kwekersrecht zijn beoordeeld, zoals vroegheid en opbrengst, is het nieuwe ras identiek aan Bintje.

De ent-hybriderassen die de basis zijn van de nieuwe veredelingstechniek kunnen positieve huideigenschappen als droogtetolerantie of insectenwerendheid van het ene ras combineren met positieve eigenschappen van de binnenste cellagen, zoals opbrengst, van een ander ras.

Nieuw combinatieras is stabiel

Toussaint legt uit dat met de 2S1-techniek de celeigenschappen van twee verschillende planten als het ware samensmelten tot één nieuwe plant. De combinatie van de twee bestaande rassen tot het nieuwe combinatieras blijkt stabiel, meldt Toussaint. 'Na meerdere generaties pootgoed hebben de aardappelplanten nog steeds die unieke combinatie van cellagen.'

Jeroen Stuurman, vooraanstaand wetenschapper bij KeyGene, is hoofdontwikkelaar van de 2S1-technologie. Hij vertelt dat de techniek is ontstaan vanuit een schilgeënte aardappelsoort. 'Hoewel dit type enting een zeldzaam natuurlijk fenomeen is, dat soms voorkomt bij geënte fruitbomen in oude boomgaarden, verandert de technologie het in een rationele techniek om natuurlijke genetische variatie op een nieuwe manier te benutten voor kweekdoeleinden.'

Zowel voor vegetief als zaadvermeerderde gewassen

Volgens CEO Roeland van Ham van KeyGene biedt de technologie potentieel voor de ontwikkeling van nieuwe variëteiten in vegetatief vermeerderde gewassen, zoals aardappelen, fruitbomen en zachtfruitsoorten, in een veel korter tijdsbestek. 'Maar we zien ook mogelijkheden voor zaadvermeerderde gewassen. Voor al deze gewassen kan de technologie helpen bij het aanpakken van enkele van de moeilijkste veredelingsuitdagingen in duurzame voedselproductie.'

De toekenning van het kwekersrecht voor het nieuwe aardappelras bewijst dat deze huidtransplantatie-variëteiten op de markt gebracht kunnen worden. Het nieuwe aardappelras is volgens Toussaint een 'proof-of-concept'. 'De 2S1-techniek is hiermee bewezen. Aardappelveredelaars en pootgoedbedrijven kunnen voor hun kweekwerk onder licentie via KeyGene hier nu gebruik van maken.'