Friese melkveehouders Hof zijn leveranciers van schoon water

Wat is de waterkwaliteit in onze sloten? Met die vraag begonnen de veehouders aan het avontuur om zelf de waterkwaliteit in hun sloot meten. 'Natuurlijk neem je een risico, het kan ook slecht uitpakken', licht Greet Hof toe. 'Je leest in de media dat het slecht is gesteld met de waterkwaliteit in Nederland en dat dit vooral komt door de agrarische sector. Maar bij boeren wordt nauwelijks gemeten, dus tast je in het duister.'

De veehouders zijn een demobedrijf binnen het Deltaplan Agrarisch Waterbeheer (DAW). Dit was een extra motivatie om te weten wat de kwaliteit rond hun bedrijf was. 'Ons slootwater voedt de Tjonger, wij willen die niet vervuilen.'

De Tjonger is een 30 kilometer lange beek en een belangrijk ecosysteem. Het moet daarom voldoen aan de normen van de Kaderrichtlijn Water (KRW).

Watermonsters

De Friese melkveehouders namen iedere twee weken watermonsters. Dat deden ze in een waterschapssloot die uitkomt op de Tjonger, op zowel het punt waar de sloot hun land in stroomt als daar waar het water hun land verlaat. Zo konden ze fosfor- en stikstofconcentraties vaststellen bij binnenkomst en vertrek. Ook in een stilstaande sloot namen ze watermonsters.

Alle monsters werden naar Wetterskip Fryslân gestuurd en daar geanalyseerd. 'Er is zoals gebruikelijk een zomerhalfjaar gemeten', legt Roelsma uit. 'De resultaten zijn vergeleken met de KRW-normen voor stikstof en fosfor en daaruit kwam een positieve uitkomst. Het bedrijf vervuilt het water niet, maar levert schoon water aan de Tjonger.'

Roelsma vindt de resultaten hoopvol omdat een melkveebedrijf geen vervuiler hoeft te zijn. 'Tjerk en Greet Hof hebben geen klassiek melkveebedrijf, maar hun bedrijfsvoering is ook niet buitengewoon. Wat zij doen, is bereikbaar voor andere melkveehouders.'

Derogatie

'Wij houden 160 melkkoeien op 113 hectare land', vertelt Greet Hof. 'Kruidenrijk grasland heeft door het vervallen van derogatie een belangrijke rol gekregen in de bedrijfsvoering, omdat het minder bemesting nodig heeft. We proberen een zo goed mogelijke opbrengst te realiseren met alleen een derogatiebemesting met runderdrijfmest. Het kruidenrijke grasland krijgt geen stikstof uit kunstmest. Zo daalt onze kunstmestgift.'

De boerin is blij met het resultaat, maar stelt, net als het waterschap, dat langer meten nodig is. Roelsma: 'Wat is de invloed van een droge zomer? Gaat het een volgend zomerhalfjaar net zo goed? Ik zet dit meetproject graag voort.'

Greet Hof vult aan: 'Idealiter zou je de acties koppelen aan de metingen, om echt te kunnen duiden wat de invloed van je handelen is.'