'Met innovatie toekomst varkenshouderij het hoofd bieden'

'Gekke ideeën bestaan niet', zegt innovatieaanjager Mark Vossen van stichting Innovatieplatform Varkenshouderij. 'Niet elk idee is direct toepasbaar, maar het gaat om het spiegelen. Om de vraag: waar en hoe houden we in de toekomst varkens en wat hebben we daarvoor nodig?' Dat hield hij de studenten ook voor tijdens de studentenchallenge van Het Beste Idee van Varkensland (HBIVV).

Over vernieuwende ideeën wordt vaak direct een oordeel gevormd en dat remt iemand in zijn denken, constateert Vossen. 'Innovatie is een manier om de toekomst het hoofd te bieden. Het zijn, zoals Darwin al aangaf, niet de slimste of sterkste ondernemers en bedrijven die er over honderd jaar nog zijn, maar degenen die zeilen met de wind.'

1 Wegen zonder weegschaal

'Varkens wegen is op veel bedrijven een dingetje. Het kost tijd en zorgt vooral bij biggen en vleesvarkens voor stress', zegt Pieter Hoenderken. Dat bracht de ICT-architect op het het idee van wegen zonder weegschaal. Als camerabeelden worden gecombineerd met kunstmatige intelligentie in de vorm van deep learning, dan moet het mogelijk zijn een betrouwbare indicatie te krijgen van de groei of het (aflever)gewicht van een dier.

Met de uitwerking van het idee is al een begin gemaakt. Wageningen University & Research onderzoekt wat voor RFID-oormerk het best past bij virtuele herkenning. Bij Schothorst Feed Research hangen camera's in de stal en het bedrijf beschikt, door de vele voederproeven, al over een uitgebreide dataset. Bij het project zijn studenten van verschillende opleidingen betrokken.

2 The Pig Story

The Pig Story wil burgers en consumenten op een goede en eerlijke manier informeren over de productie van varkensvlees om het maatschappelijk draagvlak voor de sector en varkensvlees te vergroten. Bij The Pig Story zijn vijftig varkenshouders betrokken. Nieuw is dat de The Pig Story de basis onder het initiatief wil verbreden met extra aandacht voor biosecurity. 'Zodat meer varkenshouders bewust aan de slag gaan met sectorpromotie. Daar hebben we elkaar bij nodig', zegt Pleun Leeijen van The Pig Story.

'Dat willen we doen door tips en mogelijkheden aan te bieden voor bedrijven om aan de slag te gaan met sector-pr, maar wel aangepast bij het bedrijf. Ieder op zijn of haar eigen manier. We willen graag concrete voorbeelden laten zien van de verschillende mogelijkheden waarop je dit kunt aanpakken.'

3 FlexiPigFloor

Problemen met de spleetbreedte zetten Roland van Asten en Wietse van Bokhoven aan het denken en testen. Het resultaat is de FlexiPigFloor die 24 september door EuroTier werd onderscheiden met een zilveren medaille. De ontwikkeling begon vijf jaar geleden en Van Asten noemt het systeem nu praktijkrijp. Hij spreekt van een praktische oplossing om versleten roostervloeren te renoveren of bestaande aan te passen aan nieuwe eisen.

FlexiPigFloor kent verschillende uitvoeringen met aluminium en coating als belangrijkste componenten. De Basic is een 1,5 millimeter dikke strip die met coating op de vloer wordt geplakt. Daarna komt er een tweede laag coating over de strip heen die wordt bezand voor de grip. Ten slotte wordt de toplaag aangebracht.

Een andere uitvoering is de Dura. Dat is een 4 millimeter hoog profiel waartussen een cementcoating wordt gegoten. Deze is speciaal ontwikkeld voor sterk versleten vloeren. Van beide typen is ook een uitvoering die geschikt is als dichte vloer.

4 AI assist helpt

Rainier van Gelderen heeft voor de zesde keer een idee ingediend voor HBIVV. In de varkenshouderij wordt op verschillende terreinen al gebruikgemaakt van kunstmatige intelligentie (AI). Bij AI assist helpt gaat het om een integrale koppeling van alle beschikbare data van een bedrijf. Aan die database kunnen allerlei vragen worden gesteld.

De vraagbaak heet Lexi en de vragen kunnen live in alle talen worden gesteld. 'In de stal heb je niet altijd alle data actueel bij de hand en taal is vaak een barrière', zegt Van Gelderen. Over zijn idee is hij al in gesprek met enkele bedrijven. Als eerste wil hij alle data die samenhangen met diergezondheid koppelen. Het ideaal dat hem voor ogen staat, is dat AI assist helpt beschikbaar is in een app. 'Ik weet waar ik naartoe wil, maar de techniek is complex. Daarvoor zet ik graag experts aan het werk.'

5 MicroAktiv-BS

De firma QM ontwikkelde ooit een vloeibare organische bioactivator om de activiteit van bacteriën in afvalwaterzuiveringen en anaerobe vergistingsinstallaties te verhogen. Dit werkte goed en had ook effect op de omzetting van ammonium naar nitraat. 'Omdat in mest ammonium het probleem vormt, lopen er onderzoeken om te kijken of MicroActiv-BS ook in de veehouderij kan worden toegepast', zegt Peter Reijnoudt van QM.

Volgens Reijnoudt richten de meeste oplossingen voor het stikstofprobleem zich op hardwarematige aanpassingen of op end-of-pipe-oplossingen. MicroAktiv-BS is handmatig toe te dienen - zonder grote investeringen – op de roostervloer of kan worden toegevoegd aan de vernevelingsinstallatie. 'Door de verbetering van het stalklimaat hebben de dieren minder stress, is er minder ziekte en uitval en verbetert de voedingsconversie', zegt Reijnoudt.

6 Wildcard studenten

Ruim veertig studenten van Yuverta, Aeres MBO Barneveld en Aeres Hogeschool Dronten streden op 18 september om een wildcard voor de finale van HBIVV. Uit de acht ideeën die de studenten ontwikkelden rond de thema's people, planet, profit en pig, kreeg staartcoating van Margo Zielman en Mandy Beld van Aeres MBO Barneveld de meeste stemmen. De studenten kwamen op het idee omdat steeds meer varkenshouders ervaring opdoen met lange staarten.

Voor de praktijk is dat een behoorlijke uitdaging. Om problemen met staartbijten tegen te gaan, bedachten Zielman en Beld dat het aanbrengen van een coating op de staart andere biggen misschien ervan zal weerhouden om aan de staart van hokgenoten te bijten. De komende tijd werken de studenten hun idee verder uit.

HBIVV verzamelt nieuwe ideeën en zet die om in haalbare projecten die de varkenssector helpen verduurzamen. De finale is op 19 november bij Aeres MBO Barneveld.