'Maak doelen voor beschikbaar stellen landbouwgrond voor woningbouw'

Timmermans is als leider van de grootste oppositiepartij de eerste spreker bij de algemene politieke beschouwingen, die de komende twee dagen worden gehouden. Dit grote debat gaat over de troonrede en miljoenennota. De sociaaldemocraat roept het kabinet op om actieve grondpolitiek te voeren om ruimte te creëren voor woningbouw en natuur.

'Nederland wordt op dit moment gegijzeld door de intensieve veehouderij', zegt Timmermans. 'Het wordt tijd dat we het roer omgooien en kiezen voor de belangen van woningzoekenden en natuur. Ik stel voor dat de minister nationaal doelen vastlegt voor het beschikbaar stellen van landbouwgrond voor woningbouw en natuur. Als ik het goed begrijp, is 1,5 procent al genoeg voor 100.000 woningen.'

Extensieve landbouw

De fractievoorzitter van GroenLinks-PvdA stelt voor om de grond die vrijkomt als de intensieve veehouderij krimpt, te gebruiken voor woningbouw en natuur. Hij roept de overheid op om zelf grond te verwerven en grondspeculanten buitenspel te zetten. 'Dat kan boeren ook helpen die willen omschakelen naar extensievere landbouw.'

BBB-leider Caroline van der Plas vindt de uitspraak van Timmermans te kort door de bocht en verwacht dat weinig grond vrijkomt door stoppende intensieve veehouders. 'Intensieve landbouw betekent een hoge productie op zo weinig mogelijk grond. Extensieve en biologische landbouw betekent juist meer landgebruik.' Timmermans stelt dat een kleinere intensieve veehouderij ook minder grond nodig heeft voor het verbouwen van voer, waardoor er wel degelijk grond op de markt komt.

Arbeidsmigratie

De fractieleider van GroenLinks-PvdA is ook kritisch over arbeidsmigratie en vindt dat de sectoren moeten worden aangesproken. 'De helft van de arbeidsmigranten doet laagbetaald werk. Velen van hen werken in slachterijen, distributiecentra en de glastuinbouw. Arbeidsmigratie is het verdienmodel van de uitzendbranche geworden.'

Timmermans pleitte nogmaals voor een uitzendverbod in de vleessector. 'Als de vleessector zegt dat ze dan niet kan overleggen, dan heeft de vleessector misschien geen toekomst meer. In Duitsland kon het wel overleven door sociaal verantwoordelijk beleid te voeren, dus ik zie niet in waarom dat niet hier kan', zegt hij verwijzend naar de afspraken bij de oosterburen.

Het is jammer dat het transitiefonds is geschrapt, vindt Timmermans. Hij denkt dat de agrarische sector ermee was geholpen. 'Als we boeren niet helpen met verduurzamen, dan dreigt een ijskoude sanering in de veehouderij.' Hij neemt dat BBB-leider Van der Plas kwalijk. 'U heeft 15 miljard euro weggegeven die de boeren hadden kunnen helpen.' Ook verwijt hij de BBB beleid te traineren dat nu toch wordt uitgevoerd.

Van der Plas is het niet met Timmermans eens. 'Als de BBB drieënhalf jaar geleden niet in de Tweede Kamer was gekomen, was het voor de agrarische sector een groot drama geweest. Want de vorige kabinetten en de PvdA en GroenLinks hadden het alleen maar over plannen om zoveel mogelijk boeren uit te kopen. Dit kabinet heeft het perspectief 'hoe kunnen we zoveel mogelijk boeren in Nederland houden'. Ook dat heeft gezorgd voor meer vertrouwen in de politiek.'

Kritiek op Wilders

Timmermans richtte in zijn betoog zijn pijlen vooral op PVV-leider Geert Wilders. De sociaaldemocraat verweet de voorman van de PVV zijn beloften aan de kiezer te hebben gebroken. 'Wilders heeft de kiezer belazerd. U zou het Zuyderland Ziekenhuis openhouden. U zou het minimumloon verhogen. Het is niet gebeurd.' Timmermans heeft er geen 'leedvermaak' van, maar vreest dat mensen alleen maar boos en cynisch zullen worden over de politiek. 'Mensen zien niet dat ze door u in het pak worden genaaid', luidt het verwijt van de voorman van GroenLinks-PvdA.

Ook richtte Timmermans zich tot NSC en voerde hij de druk op die partij op. Hij vindt dat de partij van Pieter Omtzigt benadrukt dat beleid eerlijk en rechtsstatelijk moet zijn, zich moet uitspreken tegen de asielcrisiswet die het kabinet wil invoeren. 'Want het kabinet zet de Tweede Kamer onder valse voorwendselen buitenspel', vindt Timmermans.