CEO Vion: 'Strategie met focus op ketens verandert niet'

Midden in de coronacrisis en het jaar nadat Duitsland voor het eerst te kampen kreeg met Afrikaanse varkenspest kwam Tjarda Klimp in november 2021 aan boord bij Vion als financieel directeur (CFO).

Duurzaamheid stopt nooit en onze opgebouwde kennis biedt heel veel kansen

Tjarda Klimp, aanstaand topvrouw van Vion Food Group

Het was meteen alle hens aan dek en Klimp moest rode cijfers presenteren over dat jaar. De oorlog in Oekraïne en het inflatiespook zorgden voor dieprode jaarcijfers in 2022 en er werd een herstructurering in Duitsland in gang gezet. De vleesactiviteiten zijn drastisch teruggeschroefd in het land waar het vleesconcern toen zo'n 60 procent van de ruim 5 miljard euro omzet behaalde.

Na goedkeuring van de mededingingsautoriteiten in de komende periode zal Vion er geen enkel varken meer slachten en runderen nog op één locatie in Beieren. Nu de ingrijpende afslankoperatie in Duitsland goeddeels achter de rug is, is het volgens CEO Ronald Lotgerink tijd om het stokje eind dit jaar over te dragen. 'Dan staat er een aanzienlijk minder complexe organisatie met een duidelijke focus op de thuismarkten in de Benelux.'

Waarom is Duitsland opgegeven als thuismarkt?

Lotgerink: 'Vion is een exportbedrijf dat vlees en vleesproducten afzet op de markten in de Europese Unie en op de wereldmarkt. Toen in september 2020 het eerste geval van Afrikaanse varkenspest bij wilde zwijnen in Duitsland werd ontdekt, is dat enorm verstoord. De export naar derde landen viel weg, de varkensproductie daalde 30 procent en er ontstond een vechtmarkt.

'Daarnaast is de vleesconsumptie in Duitsland flink teruggelopen en veel meer gericht op Duitse herkomst. In 2022 is de herstructurering in gang gezet, in 2023 is bijgestuurd en hebben we nog dieper in onze activiteiten in Duitsland moeten snijden. Uiteraard blijven we onze Duitse afnemers van vlees bedienen, met name de afzet van biologisch vlees loopt goed.'

Klimp: 'Na het afstoten van de Duitse vestigingen zet Vion zo'n 3 miljard euro per jaar om. Daarmee zijn we nog een partij met impact en voldoende kritische massa.'

Gaat er een andere wind waaien?

Klimp: 'De strategie met de focus op ketens zal niet veranderen. Deze vragen echter veel samenwerking en dus een versterking van de relaties. Belangrijk is het om feedback om te zetten naar actie en actief uit te dragen dat je onderdeel bent van de sector. Dit vergt een cultuuraanpassing.

'Verder voorzie ik dat de vleesproductie die bijdraagt aan voedselzekerheid, duurzaamheid, betaalbaarheid en bestaanszekerheid in 2030-2035 vooral toekomstbestendig is via ketens. Vion blinkt uit in het bouwen van sterke ketens en heeft de kennis om die te helpen verduurzamen.'

Lotgerink: 'De komende jaren daalt het aantal varkens en runderen in Nederland naar verwachting met 20 procent. Ik weet dat sommige boeren graag vrij willen blijven, maar uiteindelijk zal iedereen op deze trein moeten stappen. Op kostprijs concurreren wordt lastiger en daarom moeten we slim opereren in ketens met een hoge toegevoegde waarde.

'Buiten de EU zullen we minder markten gaan bedienen, maar wel specifieke landen met een hoge kwaliteitsstandaard zoals Japan en Zuid-Korea.'

De overcapaciteit aan slachthaken in Nederland groeit. Wat gaat er gebeuren?

Lotgerink: 'We denken niet aan zoveel mogelijk haken vullen, maar aan maximaal waarde toevoegen aan vlees. In het verdiepen van de keten zit veel meer waarde, zoals het verkopen van verpakt vlees en vleeswaren.'

Hoe gaat een afgeslankt Vion succes boeken?

Lotgerink: 'De focus is terug en we hebben als bedrijf onze CO2-footprint door de afslanking flink verkleind. De vleeswereld is volop in transitie en een minder complexe organisatie geeft mogelijkheden om sneller stappen vooruit te zetten op het gebied van duurzaamheid en de productiviteit bij bedrijven in de keten. De komende jaren zullen nog grote stappen worden gezet, en verduurzaming stopt nooit.'

Klimp: 'Investeren in duurzaamheid brengt kosten met zich mee, maar het biedt ook kansen. De Europese richtlijn Corporate Sustainability Reporting Directive (CSRD) verplicht ondernemingen elk jaar een duurzaamheidsverslag op te stellen. De impact daarvan wordt groter dan we denken. Met name retailers en foodservicebedrijven zullen steeds meer vragen om vleesproducten met een lagere CO2-footprint of extra dierenwelzijn en zullen steeds meer bereid zijn daarvoor te betalen.

'Wel zal alles gerapporteerd moeten worden en dat moeten wij borgen met data uit de productieketen. Daarin lopen wij voorop. Vion wordt steeds meer een databedrijf.'

Wat is de ketenrol van Vion?

Lotgerink: 'Een Nederlandse retailer stelt eisen aan het produceren van varkens met een lagere footprint en/of extra welzijn en betaalt daarvoor. De slachterij is sturend en valoriseert het hele varken, omdat maar zo'n 35 kilo hier wordt opgegeten.

'De overige delen optimaal tot waarde brengen op andere markten in de EU en op de wereldmarkt is onze kracht. Wel moeten we ervoor waken dat de eisen niet te ver worden opgeschroefd, waardoor de kostprijs te ver boven de prijs op de vrije markt uitkomt.'

Hoe staat het Nederlandse varken erop?

Klimp: 'De meest duurzame varkens en koeien komen uit Nederland. Op CO2-footprint en duurzaamheid blinkt Nederlands varkensvlees uit.'

Lotgerink: 'Nederlandse boeren zetten hoge prestaties neer, maar het kan en moet efficiënter. Bij de slacht en vleesverwerking is relatief weinig winst te behalen qua CO2-footprint.

'Bij transport is dat al wat meer, maar met name het voer en de mest hebben impact. Klimaatwinst zal dus grotendeels op de veebedrijven moeten worden behaald. In onze ketens is veel kennis. We hebben een voorsprong opgebouwd.'