Boter en kaas drijven zuivelmarkt nog aan

Wat opviel, was de laatste Global Dairy Trade (GDT), de Nieuw-Zeelandse internetveiling die een goede indicatie geeft van de wereldhandel. Die sloot op 2 juli af op -6,9 procent. Mogelijk wordt een hogere productie verwacht en/of een aanhoudend slechte vraag vanuit China. De komende GDT op 16 juli wordt daarom nauwlettend in de gaten gehouden.

'Er is op dit moment niet een al te interessante vraag naar melkpoeders', stelt zuivelanalist Martin Valstar van ZuivelNL. 'Als het vermoeden bestaat dat het aanbod toeneemt, dan geeft dat prijsdruk. Dat is wat we nu misschien zien.'

Weersomstandigheden

Dat is ook wat marktkenner Klaas Johan Osinga opvalt. Hij is beleidsspecialist bij het team Internationaal van LTO Nederland. 'Na een aantal slechte jaren voor de Nieuw-Zeelandse melkproductie wordt misschien nu iets beters verwacht. Al is Nieuw-Zeeland, net als wij, altijd sterk afhankelijk van de weersomstandigheden. We moeten dus afwachten hoe het gaat in de herfst.'

Valstar signaleert dat de vraag naar mageremelkpoeders wereldwijd achterblijft. Europa moet hierin flink concurreren met de Verenigde Staten en Oceanië. Tijdens de laatste tender van het Algerijnse inkoopbureau Office National Interprofessionnel du Lait et des produits laitiers (Onil) viste Europa ook achter het net. Dit is voor Europese leveranciers van melkpoeders, de laatste periode vaak uit Polen, een belangrijke tender.

Meer concurrentie

Op de wereldmarkt valt volgens de zuivelanalist van ZuivelNL verder op dat ook China de productie opvoert. Dit land presenteert zich steeds vaker als exporteur van zuivel en was ook actief bij de Onil-tender. 'Ook Wit-Rusland heeft onlangs licenties verworven om aan Algerije te mogen leveren. Voor de mageremelkpoeders komt er dus meer concurrentie bij. Naast de Verenigde Staten en Oceanië komen die landen ook op de markt.'

Nu de vakantieperiode begint, 'zijn de meeste posities afgedekt', stelt Valstar. Dat houdt in dat inkopende partijen voor de komende periode voldoende hebben ingekocht. Dat zorgt voor een gelijkblijvende prijs of zelfs een neerwaartse ontwikkeling, ook bij boter. 'Iedereen die nu nog wat wil kopen, moet in prijs wat naar beneden. Er wordt vooral gekocht voor de korte termijn. Voor de lange termijn durft men de gok nog niet te wagen.'

Productie blijft achter

Een geluk is dat de zuivelproductie nog altijd bescheiden is en wereldwijd onder druk staat. Hierdoor komt er bij de melkprijs voor melkveehouders maandelijks telkens nog wat bij.

De garantieprijs van Royal FrieslandCampina voor juli ligt bij zowel gangbare als biologische melk 25 cent per 100 kilo hoger dan die voor juni. De WP-melkprijs, de gewogen werkelijke melkprijs van Royal A-ware, komt in juli uit op 50,61 euro per 100 kilo. Dat is 40 cent hoger dan vorige maand. De gangbare melkprijs van Arla stijgt met 1 euro.

Wereldeconomie kwakkelt

Osinga ziet in de vraag naar zuivel dat de wereldeconomie nog altijd kwakkelt. 'Dat komt ook door de geopolitieke onzekerheid om ons heen. De vraag blijft achter bij de verwachtingen. De markt wacht nog altijd op het aantrekken van de consumptie', legt hij uit.

'Misschien dat door verwachtte renteverlagingen van de ECB in Europa en de Fed in de Verenigde Staten consumenten meer gaan uitgeven. De verwachting is nog steeds dat als de vraag groeit, de prijzen vanwege een lage productie verder kunnen stijgen', zegt de beleidsspecialist.

De gemiddelde melkprijs in Europa lag in mei 2 procent hoger dan een jaar eerder, blijkt uit de nieuwste cijfers van de Europese melkprijsvergelijking van ZuivelNL en European Dairy Farmers. De melkproductie stijgt in Europa, maar daalt nog altijd in Nederland.

De belangrijkste redenen voor de daling in Nederland zijn de nasleep van de blauwtonguitbraak in de tweede helft van 2023 en de afbouw van de derogatie. De Nederlandse melkaanvoer nam in mei met 1,6 procent af ten opzichte van april. In de periode januari tot en met mei 2024 werd er 1,3 procent minder melk geproduceerd in Nederland dan in dezelfde periode van 2023.

De forse stijging van de Poolse melkaanvoer zette door (+5 procent). Duitsland zag weer een lichte toename. Frankrijk liet in april geen groei meer zien na de stijging in de maanden daarvoor. De sterke daling in Ierland (-8 procent) hield aan.

De berekende melkprijzen komen in mei uit op gemiddeld 44,10 euro per 100 kilo standaardmelk. De melkprijs van het Ierse Dairygold steeg met 1,08 euro per 100 kilo melk het hardst.