'Jersey-koeien passen perfect bij natuurgericht boeren'

De ontwikkelingen rond het bedrijf van Jakob Pustjens in Nederweert stonden de afgelopen decennia niet stil. 'Ik kwam in 2000 in het ouderlijk melkveebedrijf', vertelt de Limburger. 'Mijn ouders molken tachtig koeien. Ik zag het niet zitten om altijd op het bedrijf bezig te zijn, ik wilde ook andere dingen doen. Schaalvergroting was noodzakelijk om personeel te kunnen inschakelen.'

Pustjens ambieerde een melkveehouderij met vierhonderd koeien. In de loop der jaren groeide het bedrijf daarom verder door, maar in 2014 wilde hij samen met zijn vrouw Kirsten emigreren naar Duitsland of België. 'In Nederland werd het namelijk steeds belangrijker om een balans te vinden tussen het aantal dieren en het grondareaal. Maar ook het ondernemen in onze buurlanden kende nadelen. Er ging een streep door het emigratieplan.'

Desondanks verkocht Pustjens zijn koeien en fosfaatrechten, maar hij wilde wel blijven boeren. 'Na de geboorte van onze dochter Jikke, in 2018, besloot ik afscheid te nemen van de koers die ik altijd had gevaren. Hierdoor realiseerde ik me namelijk pas echt hoe belangrijk het is om iets goeds over te dragen aan de volgende generatie. Want ook Jikke en onze zoon Jakob die inmiddels is geboren, gaan de volgende eeuw meemaken.'

De ondernemer besloot naar eigen zeggen met de natuur mee te gaan boeren. 'Dit past binnen het plaatje van regeneratieve landbouw. Ik wilde eerst aan de slag op een ander bedrijf, maar dat lukte niet. Onze locatie in Nederweert was opgekocht door een projectontwikkelaar die een zonnepark wilde realiseren. Toen het zonnepark niet doorging, besloot ik op het ouderlijk bedrijf te starten met deze nieuwe aanpak. Vooral om te leren en ervaring op te doen', legt Pustjens uit.

De veehouder kocht zo'n honderd Jersey-koeien in Denemarken. Deze dieren passen volgens hem perfect bij een natuurgerichte manier van boeren. 'Ze kunnen goed tegen warmte, gaan zeer efficiënt om met water en voer en het zijn actieve en agressieve grazers.'

Managementintensief begrazen

De koeien staan bijna tien maanden per jaar buiten en mesten op de graslanden, wat de biodiversiteit ten goede komt. Daarnaast hanteert Pustjens een strategie van managementintensief begrazen. Dit betekent dat hij het gras langer laat groeien, terwijl dagelijks vers gras wordt aangeboden aan de koeien.

'Deze aanpak is goed voor de graskwaliteit en zorgt voor een hoge drogestofopbrengst', stelt hij. 'De koeien komen twee keer per dag op een ander blok kruidenrijk grasland, dat ze volledig afgrazen. Hierdoor krijgen ze een gevarieerd rantsoen.'

Bovendien is deze strategie goed voor de bodem. 'Die krijgt meer rust en is gezonder. Zo wordt het bodemleven gestimuleerd en is het gewas weerbaarder en minder droogtegevoelig', geeft Pustjens aan.

Daarnaast kiest de ondernemer voor seizoensgebonden afkalven; alle koeien kalven in het voorjaar, zodat ze dan optimaal kunnen profiteren van de goede graskwaliteit. 'De kalfjes blijven 24 tot 48 uur bij de moeder, waardoor minder arbeid nodig is. Bij alles wat ik doe, denk ik: hoe gaat dit in de natuur? Daar haak ik bij aan.'

Pustjens is sinds begin dit jaar in omschakeling naar een biologische bedrijfsvoering. 'We gebruikten al geen chemie en kunstmest, maar hebben het Skal-certificaat nodig om onze melk als biologisch te kunnen afzetten.'

Met de huidige manier van boeren wil de ondernemer ook de marge per liter melk opkrikken. Hij wil minimaal 40 procent van de opbrengstprijs in eigen zak steken. 'Dat lukt nog niet, maar moet op termijn haalbaar zijn. Ik heb immers nauwelijks toeleveranciers. Het enige waar ik behoefte aan heb, is een bodemadviseur. Hoe beter mijn bodem is, hoe beter de kwaliteit van het gras – de basis van het rantsoen – en hoe hoger de bedrijfsproductie.'

Financieel resultaat onder druk

Op dit moment staat het financiële resultaat nog onder druk, laat de melkveehouder weten. 'Vorig jaar hadden we alleen vaarzen en dit jaar speelt de nattigheid parten. Ook moet ik veel bijsturen; het is een kwestie van 'learning by doing'.'

Pustjens merkt dat reguliere melkveehouders en toeleveranciers vaak denken dat zijn aanpak ver van hun werkwijze afstaat. 'Dat is niet het geval. Onderdelen van deze werkwijze kun je eenvoudig integreren in een regulier bedrijf. Bijvoorbeeld het kalfje 24 uur bij de moeder laten of onderdelen van ons weidemanagement. Maar boeren met hart voor de natuur lukt niet wanneer je alleen kijkt naar het financiële gewin. Je moet intrinsiek gemotiveerd zijn. Ik ben hier heel happy mee.'