Boeren leren via Zoet op Zout verzilting beter begrijpen

Tijdens een thema-avond Verzilting op proefboerderij Kollumerwaard van Stichting Proefboerderijen Noordelijke Akkerbouw (SPNA) in het Friese Munnekezijl gaven projectleider Carina Rietema van SPNA en programmamanager Tine te Winkel van Acacia Water een toelichting op de praktijkproeven die worden gedaan op drie proefvelden.

Rietema: 'Met ondergrondse druppelirrigatieslangen wordt de opkomende kweldruk gesimuleerd op het proefveld met aardappelen, granen en zaaiuien. In de jaren 2021 tot 2023 is de helft van de percelen met zoutwater ondergronds geïrrigeerd en de andere helft met zoetwater. Omdat elk gewas dan een zoet en zout deel heeft, kunnen we de invloed van verzilting op gewas en bodem goed bestuderen.'

Weersomstandigheden

De mate van verzilting blijkt sterk afhankelijk te zijn van de weersomstandigheden. 'Uit de metingen van de afgelopen jaren was het in 2021 te nat met regenval om verzilting daadwerkelijk te simuleren in het proefveld. Door het regenwater is er dus nauwelijks verzilting opgetreden. Daardoor zijn er geen opvallende verschillen in de bodemstructuur gesignaleerd', legt de projectleider van SPNA uit.

'Wel zagen we bij een aantal droge momenten in 2022 en 2023 dat het zoute water uit de slangen korte tijd omhoogkwam. Maar zodra het in het najaar gaat regenen, wordt de ondergrond weer vochtig en stroomt het zout naar de sloot en komt niet omhoog richting de wortelzone', licht Rietema toe.

Beworteling

Zodra het zout water omhoogkomt, beïnvloedt dat de mate van beworteling. 'Bij de wintertarwe is dat het meest tekenend. We zagen significant minder wortels in de zoute delen en de beworteling was ondieper', stelt de projectleider van SPNA vast.

Volgens Te Winkel levert verzilting zowel problemen als kansen op. 'Weten hoe je kunt omgaan met verzilting, geeft boeren en tuinders een voordeel. De onderzoeken op de proefvelden leveren belangrijke basiskennis voor verdere ontwikkeling van oplossingen en handvatten.'