Biologische boeren optimistischer gestemd dan gangbare collega's

In samenwerking met Wageningen Economic Research (WER) is in opdracht van a.s.r. real estate de nieuwe index tot stand gekomen. Met de nieuwe index wordt beoogd meer inzicht te krijgen in de overeenkomsten en verschillen tussen biologische en niet-biologische boeren.

De resultaten over het eerste kwartaal van 2024 tonen aan dat biologische boeren met meer vertrouwen naar de toekomst kijken. De Agro Vertrouwensindex voor deze sector kwam uit op 15,5. Met name de verwachting voor de middellange termijn is beter dan die van gangbare bedrijven, terwijl de stemmingsindex een evenwichtiger beeld laat zien.

Verder blijkt dat het vertrouwen van boeren in het algemeen wel is gedaald. De index is met 2,5 omlaaggegaan ten opzichte van het vierde kwartaal van 2023. De Agro Vertrouwensindex komt hiermee uit op 0,4. Dit betekent dat er nagenoeg evenveel positief als negatief gestemde agrariërs zijn.

De vertrouwensindex toont aan dat het vertrouwen van vier subsectoren afneemt (melkveehouderij, pluimveehouderij, akkerbouw en glastuinbouw) terwijl bij twee subsectoren het vertrouwen juist toeneemt (varkenshouderij en biologische bedrijven). Bij de vollegrondstuinbouw is de verandering beperkt.

Verminderde regeldruk

Bij de akkerbouw stijgt de stemmingsindex, die de huidige situatie op het bedrijf weergeeft, maar daalde de verwachting voor de middellange termijn in de verwachtingsindex. Volgens akkerbouwdeskundige Mark Manshanden van WER komt dat door een combinatie van afzwakking van beleid en opbrengstprijzen.

'De oogst van 2023 was lastig, dit heeft letterlijk sporen in het veld achtergelaten, waar de akkerbouwer dit kwartaal wat mee moet', stelt Manshanden. 'Tegelijk komt vanuit Brussel het signaal dat op de rem wordt getrapt met verduurzaming. Voor veel akkerbouwers zal dit wat druk wegnemen. Met name op het gewasbeschermingsdossier zal het loslaten van de duurzaamheidsdoelen voor 2030 positief zijn ontvangen.'

Een verklaring voor de daling van de stemmingsindex van de middellange termijn is voor Manshanden lastiger te duiden. Mogelijk komt het door de beperking die akkerbouwers ervaren na het tweede extreem natte voorjaar op rij.

'Water wordt een steeds belangrijker punt voor de akkerbouwer', zegt Manshanden. 'De kwaliteit, denk daarbij aan verzilting, maar ook de kwantiteit door wateroverlast en droogte. Dit zijn ook steeds belangrijkere onderwerpen in onderzoek naar bijvoorbeeld toekomstscenario's van landbouwgebieden.'

Stemming melkveehouders negatief

Bij de melkveehouderij is de Agro Vertrouwensindex gedaald. Zowel de stemmings- als de vertrouwensindex daalde. WER-onderzoeker Jakob Jager vermoedt dat de lage melkprijs en stijging van de mestafzetkosten de belangrijkste redenen zijn voor deze daling.

De melkprijs zet inmiddels wel een voorzichtige stijging in. Door de afbouw van de derogatie verwacht Jager op korte termijn geen verandering in de hoge kosten voor de afzet van dierlijke mest. Een eventuele omzetting van dierlijke mest in kunstmest (renure) zal op korte termijn niet dermate grootschalig zijn dat deze de druk op de mestmarkt doet afnemen.

'Het aanwijzen van met nutriënten verontreinigde gebieden en het niet meer bemesten van bufferstroken leggen extra druk op de hoeveelheid mest die moet worden afgezet', geeft Jager aan.