Kosten verplichte stalkeuring kunnen fors oplopen

Volgens een in 2018 verschenen onderzoeksrapport Stalbrandpreventie van het Economisch Instituut voor de Bouw kan met de keuringen driekwart van de stalbranden worden voorkomen. De keuringsplicht gaat gelden voor houders van melkvee, vleeskalveren, melkgeiten, vleesvarkens, zeugen, legkippen, vleeskuikens, konijnen, eenden en kalkoenen.

Voor grote veehouderijen geldt de keuringsplicht van de elektrische installaties en eventueel aanwezige zonnestroominstallatie eens in de drie jaar. Voor kleinere bedrijven is die termijn vijf jaar. Vanaf 175 koeien valt een melkveehouderij onder grote bedrijven. Bij vleeskalveren zijn dat 1.000 dieren, melkgeiten 500, vleesvarkens 2.500, zeugen 500, legkippen 50.000 en vleeskuikens 100.000.

Voor de kostenberekening van de verplichte elektra- en zonnestroominstallatie gaat het ministerie uit van de huidige kosten voor een Scope 10 (elektra) en Scope 12 (zonnestroomsysteem) keuring. De kosten zijn afhankelijk van het aantal vierkante meters stal en het aantal aanwezige meterkasten en regelkasten en zonnestroominstallatie op een veehouderijlocatie en variëren tussen de 700 en 5.400 euro per keuring.

Hierbij moet worden opgemerkt dat verschillende verzekeraars al een verplichte elektra- en zonnestroominstallatiekeuring hebben opgenomen in de voorwaarden. Hierdoor zijn er in de praktijk al elektra- en zonnestroominstallatiekeuringen uitgevoerd in stallen. Dergelijke keuringen maken ook deel uit van kwaliteitsmanagementsystemen, zoals IKB Kip en IKB Varken.

Brandveiligheidsmanagement

Naast de elektrakeuringen moeten alle veehouders jaarlijks een brandveiligheidsinspecties laten uitvoeren. Hierbij ligt de nadruk op het optimaliseren van het brandveiligheidsmanagement op de veehouderijlocatie. Denk daarbij aan onveilige 'rommel' en situaties rond het onderhoud aan stallen. Het streven is om de kosten voor deze keuringen op een gemiddeld bedrag van 2.000 euro per inspectie te houden.

Als uit een eerste keuring gebreken blijken, dan moet de veehouder die zo spoedig mogelijk herstellen. Daarop volgt een herkeuring die gemiddeld 2.700 euro kost. Dit houdt in dat een veehouderijlocatie die een elektra- en een zonnestroominstallatiekeuring uit laat voeren en één herstelkeuring gemiddeld 8.100 euro moet betalen.

Extra kosten bij herkeuring

Wanneer er voor zowel de elektra- en zonnestroominstallatiekeuring een herstelkeuring moet worden uitgevoerd, komt de veehouder gemiddeld op nog eens 2.700 euro uit, namelijk op een bedrag van 10.800 euro. De verwachting is wel dat in de loop van de tijd de kosten voor veehouders afnemen, omdat de technische staat van installaties door keuringen en herstelwerkzaamheden zal verbeteren.

Aan het plan van aanpak om het aantal stalbranden in de veehouderij terug te dringen wordt al jaren gewerkt. Bekend was dat verplichte keuringen van elektrische installaties daar een onderdeel van worden. Daarbij komt dus ook een jaarlijkse brandveiligheidsinspectie.

37 dodelijke branden

In 2021 concludeerde de Onderzoeksraad voor de Veiligheid (OvV) dat de brandveiligheid in stallen tussen 2012 en 2020 is afgenomen en dat de aanpak om branden om branden te voorkomen faalt. Destijds telde de OvV jaarlijks zo'n 37 dodelijke branden met ruim 100.000 dode dieren tot gevolg.

In recentere jaren is dat beeld niet afgenomen. In 2022 kwamen volgens dierenrechtenorganisatie Animal Rights zeker 130.000 boerderijdieren om bij stalbranden. Vorig jaar waren dat er een stuk minder: toen stierven ruim 20.000 dieren door brand. Maar met de stalbrand op 2 januari in het Gelderse Puiflijk, waarbij meer dan 50.000 kippen omkwamen, is 2024 weer slecht begonnen.