Oogstdatum consumptieaardappelen is voor Adema in beton gegoten

De vragen waren gesteld omdat de teelt van consumptieaardappelen op zand- en lössgronden niet valt onder de winterteelten. Dat betekent dat deze producten uiterlijk 1 oktober moeten worden geoogst om plaats te maken voor een vanggewas dat meer stikstof opneemt. Telers die dat niet doen mogen het jaar erna minder stikstof op het land brengen. Dit stuit op weerstand, want telers constateren dat de aardappelen op 1 oktober vaak nog niet geschikt zijn om te oogsten.

De Kamerleden hadden de minister daarom gevraagd uitzonderingen te maken op de oogstdeadline, bijvoorbeeld bij een laat groeiseizoen of bij telers met een aantoonbaar laag nitraatresidu waardoor het grond- en oppervlaktewater niet worden belast.

De minister wijst alle mogelijke uitzonderingen af en stelt dat consumptieaardappelen simpelweg niet voldoen aan de criteria voor winterteelten. Een van die voorwaarden voor winterteelten is dat het gewas vrijwel uitsluitend na 1 november wordt geoogst en dat is niet het geval.

Nitraatrichtlijn

Minister Adema schrijft in zijn antwoord ook dat hij geen uitzonderingen maakt omdat Nederland is gebonden aan de maatregelen uit het zevende actieprogramma Nitraatrichtlijn. De 'stimuleringsmaatregelen vanggewassen' zijn onderdeel van dit actieprogramma en daarmee van de afspraken tussen de Europese Commissie en Nederland waar Nederland aan gehouden is. De maatregel is nodig voor verbetering van de waterkwaliteit op zand- en lössgronden.

Dit betekent onder meer dat vanggewassen uiterlijk 1 oktober moeten worden ingezaaid. Uit wetenschappelijk onderzoek blijkt dat hoe eerder het vanggewas wordt ingezaaid, hoe effectiever het is in het voorkomen van de uitspoeling van stikstof naar het grond- en oppervlaktewater. 'Iedere week latere inzaai zorgt voor bijna een halvering van de opgenomen hoeveelheid stikstof', schrijft Adema.

Keuze voor inzaaimoment

De landbouwminister wijst er wel op dat telers een keuze hebben. Het inzaaimoment van uiterlijk 1 oktober is het uitgangspunt, maar de ondernemer heeft de keuze om of op uiterlijk 1 oktober een vanggewas in te zaaien of voor het jaar erna een korting op de stikstofgebruiksnorm te accepteren als later dan 1 oktober wordt ingezaaid. Bij de teelt van late consumptieaardappelen op zand- en lössgronden mag nu een totale hoeveelheid stikstof worden opgebracht van tussen de 164 en 260 kilo stikstof per hectare.

Als de ondernemer kiest voor inzaai van een vanggewas na 1 oktober geldt een beperkte korting voor het opvolgende kalenderjaar. En deze wordt in mindering gebracht op de totale mestplaatsingsruimte die op bedrijfsniveau wordt toegekend. Bij inzaai tussen 2 en 31 oktober volgt een korting op de stikstofgebruiksnorm. Deze korting is 5 kilo nitraat per hectare bij inzaai vanaf 2 oktober tot en met 14 oktober, 10 kilo bij inzaai vanaf 15 oktober tot en met 31 oktober en 20 kilo bij inzaai vanaf 1 november. Indien geen vanggewas wordt ingezaaid of dit na 31 oktober gebeurt, volgt de maximale korting.