Rabobank maant kabinet om boer snel duidelijkheid te geven

Konst zei dit woensdag bij een persbriefing van Rabobank over het rapport van Johan Remkes. De bank constateert dat Remkes boeren nog geen feitelijke zekerheid biedt. Zonder duidelijkheid over het toekomstperspectief wachten boeren af en komen nieuwe ontwikkelingen niet van de grond. Rabobank merkt dat er minder kredietaanvragen zijn, behoudens financiering voor vervanging van middelen.

Directeur Duurzaamheid Bas Rüter van Rabobank vindt dat een integrale benadering nodig is van alle uitdagingen die de agrarische sector op dit moment heeft. Volgens hem moeten in de aanpak bijvoorbeeld zowel stikstofdoelen als waterkwaliteit en klimaat worden meegenomen. 'We staan echt klaar om te kijken hoe de herinrichting van natuur en agrarische bedrijven vorm krijgt. Maar we hebben duidelijkheid nodig om te zeggen waar we dan naartoe willen.'

Rabobank heeft gekeken naar de vijf mogelijke oplossingsrichtingen: omschakelen, extensiveren, verplaatsen, innoveren of stoppen. Konst stelt dat boeren daarmee voor moeilijke keuzes worden gesteld. De eerste vier opties vragen linksom of rechtsom om investeringen in het bedrijf die van grote invloed zijn op het verdienmodel. Bij verplaatsen is het aannemelijk dat op de nieuwe plek investeringen in verduurzaming nodig zijn.

Martine Boon, adjunct-directeur Food en Agri van Rabobank, presenteerde enkele voorbeeldberekeningen waaruit blijkt dat extensiveren door grondaankoop, het pachten van meer grond of het verminderen van het aantal koeien grote gevolgen heeft voor het inkomen van de boer en niet zelden in de rode cijfers eindigt. Ook innovatie drukt flink op het bedrijfsresultaat, waarschuwt Boon. Want tegenover deze investering staan geen extra inkomsten.

De bank biedt diverse financieringsvormen aan die boeren kunnen helpen de transitieperiode te overbruggen. Daarvoor verstrekt Rabobank rentekortingen. Op lange termijn moeten boeren zelf in staat zijn hun boterham te verdienen, stelt Konst. Het is volgens haar van groot belang dat er een duurzaam verdienmodel voor de agrarische sector komt.

Verdienmodel

'Een goed verdienmodel is niet makkelijk', benadrukt Konst. Zij ziet in de toekomst boeren kiezen voor een van de drie sporen: hoogproductieve landbouw, producten waarvoor een meerprijs uit de markt is te halen of combinaties tussen vormen van agrarische bedrijfsvoering en nevenactiviteiten. Bij dat laatste denkt ze onder meer aan vergoedingen voor langjarig natuurbeheer en 'groene' systeemdiensten.

Rabobank is de laatste tijd onder meer door de politiek aangesproken op haar rol in de sector. Konst benadrukt dat de bank op verschillende manieren verantwoordelijkheid neemt. Ze neemt bij leningen in de agrarische sector 'genoegen met een beperkt rendement', zegt Konst. 'Rabobank behaalde vorig jaar zo'n 7 procent rendement op leningen uit de agrarische sector, terwijl ons doel uitgaat van 8 procent. En bij andere banken is 10 tot 12 procent rendement eerder gebruikelijk.'

Biodiversiteit

Rabobank heeft 80 procent van het marktaandeel in de food en agrisector in handen. Uiteindelijk wil de bank een duurzame landbouw met 'perspectief voor de natuur'. Rüter zegt dat daarbij een integrale benadering nodig is, die bijvoorbeeld zowel stikstofdoelen als waterkwaliteit en klimaat meeneemt.

'We willen daarom ook meer aandacht voor biodiversiteit, waarbij boeren geld krijgen voor bijvoorbeeld water- of natuurbeheer', geeft Rüter aan. 'We staan echt klaar om te kijken hoe de herinrichting van natuur en agrarische bedrijven vorm krijgt. Maar we hebben duidelijkheid nodig om te zeggen waar we dan naartoe willen.'

Vooral de overheid zou volgens de bank meer duidelijkheid moeten bieden. Boon vindt dat de overheid op meerdere fronten een regiefunctie moet oppakken. Het anders inrichten van plekken in Nederland waar wel en geen plaats is voor agrarische bedrijven is 'een hele puzzel', zegt ze. 'Dat zou bijna een militaire operatie moeten zijn.'