Sector: overgangsjaar voor GLB en nitraatrichtlijn onontkoombaar

LTO Nederland, NAJK, NAV, POV, Cumela, BO Akkerbouw, NZO en Rabobank – en ook Stichting TOG, Vigef en GroentenFruitHuis – trekken al langer bij het ministerie van LNV aan de bel. De breedgedragen boodschap is dat invoering van alle onderdelen uit het zevende APN en het GLB per 1 januari 2023 onwenselijk en praktisch onmogelijk is.

Onderdelen van het actieprogramma en het nieuwe GLB moeten nog uitgewerkt worden door de overheid. De invulling staat nog niet vast en het tijdspad voor de implementatie is te kort, vinden de samenwerkende partijen.

Informatievoorziening

Verder is de informatievoorziening onder de maat, vinden de partijen. Ondernemers weten daardoor niet waarmee zij rekening moeten houden. Terwijl de eerste gewassen voor volgend teeltseizoen al zijn gezaaid, de bouwplannen voor 2023 al vaststaan, afspraken over grondruil, -huur en -verhuur zijn gemaakt en contracten zijn afgesloten. Het is praktisch onmogelijk om de nu al ingezette bouwplannen en afspraken nog aan te passen. Dit zorgt voor veel onduidelijkheid en onrust in de sector.

Het is volgens de sector onontkoombaar dat er voor een deel van het actieprogramma en het GLB een overgangsjaar komt. Dit geeft de overheid de tijd en ruimte om per 2024 passende maatregelen in te voeren. Daarnaast moet LNV ook terug naar Brussel om met een beter onderhandelingsresultaat voor de derogatie thuis te komen. Er is werk aan de winkel in Europa voor de nieuwe landbouwminister Piet Adema, stellen de partijen.

Onduidelijkheid invulling

Telers tasten nog in het duister naar wat de regels inhouden rondom het zevende APN en het GLB. Zo is het nog steeds niet duidelijk welke teelten als winterteelten beschouwd worden. Daardoor ontbreekt helderheid welke gewassen voor 1 oktober wel of niet van het land moeten zijn op alle zand- en lössgronden.

Ook de regels rondom bufferstroken zijn onduidelijk vinden de organisaties. Waar moet welke breedte gehanteerd worden, en wat mag daar nog wel of niet? Het is zelfs nog niet duidelijk aan welke voorwaarden gelden om in aanmerking te komen voor de basispremie van het GLB, laat staan om mee te doen aan de ecoregelingen.

Derogatiebeschikking

De organisaties wijzen erop dat het Nationaal Strategisch Plan (NSP) voor het GLB afgelopen week is ingediend bij de Europese Commissie. Onlangs is er nog een derogatiebeschikking bijgekomen met aanvullende voorwaarden die ook nog verder moeten worden uitgewerkt, zoals voor de 'nutriënten verontreinigde gebieden'.

Door alle onduidelijkheid heeft de ontwikkeling van het door het consortium aangedragen alternatief op middelvoorschriften uit het actieprogramma, de maatwerkaanpak, vertraging opgelopen. De sector wil voortvarend aan de slag met verbeteren van de waterkwaliteit, maar dan moet wel duidelijk zijn wat er wettelijk gevraagd wordt komend teeltseizoen.

Overgangsjaar

De sector vindt het daarom niet meer dan redelijk dat er uitstel komt van de invoering van de bufferstroken of teeltvrije zones, vanggewassen op zand en löss en de datum voor het verlaten van de start van het bemestingsseizoen. Daarnaast moeten de ecoregelingen van het GLB voor 2023 toegankelijker worden gemaakt. Bijvoorbeeld door verlaging van het vereiste aantal punten per hectare van vijf naar drie.

Dit alles kan volgens de samenwerkende partijen worden gecombineerd met de al afgekondigde GLB-derogaties voor 2023 op de nieuwe conditionaliteitseisen van vruchtwisseling en 4 procent bouwland uit productie. Vandaag werd bekend dat LNV de roep van sector begint te horen. Voor enkele onderdelen uit het NSP is voorgesteld om 2023 als leerjaar te zien, gezien de korte voorbereidingstijd voor de nieuwe eisen waar boeren aan moeten voldoen.

De sector doet een dringende oproep aan de overheid om pas op de plaats te maken en samen met de sector te komen tot een tijdige vaststelling van het GLB en actieprogramma vanaf 2024.