Arvalis-adviseur legt goede landbouw- en milieucondities uit

Hoewel de nieuwe regeling nog niet definitief is, is de richting van het nieuwe GLB duidelijk. De voorwaarden voor de basispremie zullen veranderen. 'Wanneer ondernemers ook komend jaar de volledige premie willen halen, kan dit in sommige gevallen leiden tot ingrijpende maatregelen op het bouwplan', zegt Arvalis-adviseur Stan Corstjens.

Net zoals in de huidige GLB zijn er conditionaliteiten om aanspraak te maken op een basispremie. Een deel van deze conditionaliteiten, de goede landbouw- en milieucondities (GLMC), gelden al in het huidige GLB of hebben overlap met andere wetgeving. 'Denk hierbij aan het zevende actieprogramma Nitraatrichtlijn en de verplichte bufferstroken langs waterlopen' zegt Corstjens.

Vooral GLMC 7 en 8 (gewasrotatie op bouwland en het niet-productief laten van 4 procent van het bouwland) zullen volgens de adviseur ingrijpend zijn voor veel boeren.

GLMC 4, bufferstroken

'Conditionaliteit nummer 4, de bufferstroken langs waterlopen, wordt aangesloten op het zevende actieprogramma Nitraatrichtlijn en is dus ook zonder deelname aan het GLB verplicht', licht Corstjens toe. Het gaat hier om bufferstroken rondom waterlopen; 5 meter bij ecologisch kwetsbare waterlopen en Kaderrichtlijn Water (KRW)-waterlichamen en 2 meter bij alle overige watervoerende waterlopen.

De oppervlakte aan bufferstroken hoeft nooit groter te zijn dan 5 procent van de totale perceeloppervlakte. 'Op deze buffersloten mogen geen meststoffen en gewasbeschermingsmiddelen worden toegepast. Ook telt deze oppervlakte niet mee voor de mestplaatsingsruimte', legt de adviseur uit.

GLMC 7, gewasrotatie

'Wanneer een ondernemer meedoet aan de ecoregeling, moet er altijd worden voldaan aan gewasrotatie', zegt Corstjens. 'Dit houdt in dat de ondernemer gewasrotatie op perceelniveau toepast op bouwland. Dit betekent ieder jaar een ander gewas op het perceel. Het jaar 2022 wordt hierbij leidend. In 2023 moet de ondernemer dus een ander gewas telen op een perceel dan in 2022. Dit geldt ook wanneer de grond wordt geruild', licht hij toe.

'Een vanggewas na het hoofdgewas binnen hetzelfde jaar wordt gezien als gewasrotatie, mits de volgteelt uit een ander gewas bestaat dan de hoofdteelt en een bepaalde periode staat, maar hoelang is nog onduidelijk. Ook is nog niet duidelijk of het telen van een vanggewas na de hoofdteelt in 2022 voldoende is om in 2023 aan de rotatieplicht te voldoen.'

Rustgewas

Op zand- en lössgrond komt de verplichting om eens in de vier jaar een rustgewas als hoofdteelt toe te passen. Ook dit is perceelsgebonden. 'Wanneer op een perceel bijvoorbeeld achtereenvolgens uien, bieten en aardappelen worden geteeld, moet er in het vierde jaar een rustgewas worden geteeld, ongeacht of het perceel in de tussentijd van pachter is veranderd.' Bij een continuteelt van rustgewassen, denk aan granen of tijdelijk grasland, geldt de rotatieplicht niet.

Er zijn twee vrijstellingen hierop:
• Wanneer meer dan 75 procent van het bouwland bestaat uit (een combinatie van) de productie van grassen of andere kruidachtige gewassen, teelt van vlinderbloemige of groene braak.
• Wanneer meer dan 75 procent van het subsidiabele landbouwareaal bestaat uit (een combinatie van) blijvend grasland, grassen en/of kruidachtige voedergewassen of natte teelten.

GLMC 8, niet-productief

Wanneer een agrarisch ondernemer dit jaar aan de ecoregeling wil meedoen, moet ten minste 4 procent van het bouwland bestemd zijn voor niet-productieve gronden. Dit kan worden ingevuld met onder meer akkerranden en groene braak, maar ook door landschapselementen grenzend aan bouwland. Denk hierbij aan bosjes, bomen, vijvers, heggen en sloten.

'Het is dan ook belangrijk dat de ondernemer deze elementen intekent als deze aanwezig zijn', zegt Corstjens. Voor al deze landschapselementen gelden verschillende weegfactoren, standaardoppervlaktes en/of minimale en maximale afmetingen. Hierbij gelden dezelfde vrijstellingen als bij GLMC 7.

Uitstel

'Voor het jaar 2023 heeft Nederland vanuit de Europese Commissie uitstel gekregen voor GLMC 7 en 8. Waarschijnlijk gaat Nederland gebruikmaken van deze uitstelmogelijkheid, wat inhoudt dat voor de basispremie niet aan de voorwaarden van GLMC 7 en 8 hoeft te worden voldaan', licht de adviseur toe.

'Dit geldt als de agrarisch ondernemer alleen een basispremie aanvraagt. Wanneer de ondernemer ook betaling vanuit de ecoregeling (vergroening) of het Agrarisch Natuur- en Landschapsbeheerwil aanvragen moet, moet hij alsnog aan punt 7 en 8 voldoen.'

Aanmeldingen indienen

Boeren die aanspraak willen maken op betalingen uit het GLB, moeten hun aanmeldingen indienen in de periode 1 december 2022 tot en met 31 januari 2023.

In het volgende artikel in deze serie komen de ecoregelingen en de voorwaarden hiervan aan bod.