De Lange Pier gaat lekker op nichemarkt

Aan het begin van de straat staat een bord dat de richting naar De Lange Pier aangeeft. Deze bedrijfsnaam is een subtiele verwijzing naar de hoofdactiviteit van de onderneming van familie Te Boekhorst in het Overijsselse Lettele. Ze kweken wormen.

'In Nederland zijn er hooguit veertig bedrijven die dat ook doen', schat Mark te Boekhorst (54). 'De meeste ondernemers ken ik. We hebben onderling regelmatig contact en wisselen informatie uit.'

Wormen kweken doet Te Boekhorst al ruim 25 jaar. 'Mijn ouders hadden een typisch Sallandse boerderij. Niet zo groot met dertig koeien, twintig zeugen en honderd vleesvarkens. Toen ik van de Hogere Landbouwschool kwam, ben ik bij een bouwbedrijf aan het werk gegaan.'

Naast zijn dagelijkse baan begon Te Boekhorst heel kleinschalig met de kweek van wormen op het ouderlijk bedrijf. Dat ging met vallen en opstaan. 'Uiteindelijk moesten we alles zelf ontdekken. Dat gold voor zowel de kweek als voor het vinden van afzetmogelijkheden.'

Sportvisserij

Het kweken van wormen gebeurt voor de sportvisserij. De afzetmarkt is geografisch gezien groot, maar in omvang beperkt. 'Als je het wereldwijd bekijkt is de visserij een vrij constante activiteit. Dit betekent ook dat de markt voor wormen niet groeit. Enige fluctuatie is er wel. Door corona hadden veel mensen de afgelopen twee jaar meer tijd. Dat vertaalde zich in meer vissen en dus meer vraag naar wormen. Ook het weer is erg bepalend voor de vraag.'

Te Boekhorst verkoopt zijn wormen, jaarlijks tussen de 15 en 20 ton, aan groothandelaren. Een groot deel van de wormen wordt afgenomen door een Amerikaans bedrijf. 'In koelcontainers maken de wormen de drie weken durende reis naar de Verenigde Staten. De periode tussen vertrek bij ons bedrijf en gebruik door een sportvisser in Amerika kan wel oplopen tot twee à drie maanden. Onze wormen komen ook in Nederland en andere Europese landen terecht.'

Te Boekhorst nam in 2005 afscheid van de varkenshouderij en in 2011 vertrokken de koeien. 'Vooral dat laatste ging me aan het hart. Ik heb overwogen te investeren in een ligboxenstal. We zouden dan naar zeventig tot tachtig koeien kunnen. Ik zag de buurman al bouwen voor tweehonderd koeien en concludeerde dat een toekomst met melkvee moeizaam zou blijven. We besloten ons volledig te richten op de wormenkwekerij. Een keuze die niet zonder risico's was, maar gelukkig heeft het goed uitgepakt.'

Technische knobbel

In de beginjaren was de wormenkwekerij vooral handwerk. 'Toen we begonnen, huurden we scholieren in om verkoopklare wormen uit de kweekbakken te rapen.' In de loop der tijd lukte het Te Boekhorst om steeds meer handelingen te mechaniseren. Dat hij een technische knobbel heeft, kwam goed van pas. Want alle benodigde machines moest de ondernemer zelf ontwikkelen.

Het sorteren van de wormen gebeurt nu volledig machinaal. Door ze over verschillende zeven te voeren, kan Te Boekhorst wormen van de gewenste grootte verzamelen. Ook gebruikt hij de sorteermachine om ongewenste rode wormen die uit de omgeving in zijn kweekbakken kruipen, uit te sorteren.

Voermachine voor wormen

Een ontwikkeling van de laatste jaren is de bouw van een voermachine voor de wormen die Te Boekhorst binnen houdt in grote kweekbakken. 'Eens per week brengen we met de heftruck de kweekbakken een voor een naar de voermachine. Die doseert een laagje voer over de hele oppervlakte van de bak.'

De wormenkweker vertelt dat innovatie en de ontwikkeling van machines vooral zorgen voor het plezier dat hij aan de wormenkwekerij beleeft. 'Eigenlijk is dat waar ik voortdurend mee bezig ben, nadenken over hoe ik het kweekproces kan verbeteren en vergemakkelijken.'

Een bijproduct van de wormenkwekerij is mest. Te Boekhorst raakt de humusrijke wormenmest makkelijk kwijt aan bedrijven en particulieren in de regio.

Nieuwe schuur

De bouw van een nieuwe loods is bijna klaar. 'Daarmee vergroten we de capaciteit van de binnenkwekerij. Niet omdat ik wil stoppen met het buiten kweken, dat hebben we in de loop der jaren goed in de vingers gekregen. Maar vooral om beter te kunnen inspelen op de wensen van de markt, die in januari al om wormen vraagt. Door wormen naar binnen te halen, verlengen we het afleverseizoen met twee tot drie maanden. De inpandige kwekerij maakt ons ook flexibeler. Als er een order komt, kunnen we bij wijze van spreken à la minute leveren.'

Te Boekhorst hoopt na de ingebruikneming van de nieuwe loods weer jaren vooruit te kunnen. Zoon Thomas (19) overweegt in de toekomst het bedrijf over te nemen. 'We hebben een echt gezinsbedrijf. Zowel mijn vrouw als onze beide zonen springen bij als het nodig is. Het is hard werken, maar het lukt ons om er een gezinsinkomen mee te verdienen.'