Nederlandse varkenssector kan leren van datagebruik Spanje

In Nederland sluiten steeds meer varkenshouders zich aan bij een keten, maar ze blijven veel waarde hechten aan hun zelfstandigheid, weet Sanders. In Spanje daarentegen werkt een varkenshouder voor de integratie. 'Spaanse varkenshouders zijn loonwerker voor de keten.' Onder elke keten hangen enorm veel merken, terwijl er tussen die merken ook sprake is van een grote verwevenheid.

De Spanjaarden kijken goed naar het kanaal waarin het varkensvlees het best tot waarde kan worden gebracht. En er wordt geen stuk vlees zonder label verkocht, vervolgt Sanders. Spanje zet het varkensvlees af op dezelfde markten als Nederland. 'Terwijl in Nederland de grote stroom blijft hangen op 1-ster Beter Leven. Ik zie dat als ongelabeld. In het buitenland is aan het stempel te zien dat het vlees uit Nederland komt, maar verder dan dat gaat de herkenbaarheid niet.'

Nederland hoeft niet in de voetsporen van Spanje te treden. Maar uit de samenwerkingsverbanden die er zijn in de Nederlands varkenshouderij is volgens Sanders meer te halen. 'Nederlandse varkenshouders werken als individu in ketenverband. De uitdaging is dat ketenpartners en -partijen elkaar beter weten te vinden, samenwerken en elkaar de winst gunnen.'

Bloedmonitoring

In Spanje is de winst voor de integratie. Die is eigenaar van de varkens en alle data die daarmee worden verzameld. Het koppelen van de data van de bedrijven levert de integratie grote voordelen op. In Nederland zijn de varkenshouders eigenaar van de data die hun dieren opleveren, geeft Sanders aan. Data van verschillende eigenaren koppelen kost daardoor veel tijd en moeite, waardoor er suboptimaal mee wordt omgegaan.

Ter illustratie haalt Sanders de relatie tussen vermeerderaar en mester aan. 'We praten al jaren over een biggenpaspoort, maar de transparantie is er nog steeds niet. Delen schakels in de keten relevante informatie niet met elkaar, dan krijg je een hele keten ook nooit gezond.'

Sanders is met name onder de indruk van het systeem van bloedmonstermonitoring van Vall Companys in Spanje. Op basis daarvan weet de integratie exact waar welke bacteriestammen zorgen voor problemen, maar ook welke therapie in welke regio het effectiefst is.

Gerichter antibioticagebruik

Antibiotica worden daardoor veel gerichter ingezet, waardoor resistentie minder problemen geeft. De Spaanse overheid verscherpte in 2020 de eisen die ze stelt aan bioveiligheid en diergezondheid. Als redenen noemde de Spaanse overheid het landsbelang van export (in 2021 nam Spanje bij de export van varkensvlees de koppositie over van Duitsland) en het feit dat de Europese Unie zwaar inzet op het verminderen van antibioticaresistentie.

Met het oog op dat laatste is in 2020 Disarm in het leven geroepen. Het project, met 605 leden, moet de diergezondheid bevorderen. Het doel is het verminderen van het antibioticagebruik en het terugdringen van de antibioticaresistentie.