Reacties op troonrede: 'Nieuw kabinet moet boeren perspectief bieden'

Derk Boswijk (CDA) vindt het positief dat de koning expliciet het belang van voedselvoorziening en platteland noemde in de troonrede. Volgens hem moet er een soort 'herenakkoord' komen dat langjarig perspectief gaat bieden aan boeren.

'Het is begrijpelijk dat investeren in de oplossing van de stikstofcrisis iets is voor de formatietafel. Maar er is wel breed politiek draagvlak nodig. We moeten investeren in persoonlijke relaties tussen de partijen om te kunnen werken aan zo'n langjarig toekomstperspectief', aldus Boswijk.

Het gaat in het politieke debat te weinig over de inhoud, stelt de landbouwwoordvoerder. 'Het debat over stikstof is veel te gepolariseerd. Dat zag je ook in het Afghanistandebat. Aanvankelijk ging het over de inhoud, maar later ging het toch over de poppetjes waardoor twee bewindspersonen zijn opgestapt. Ik denk niet dat dat bijdraagt aan een oplossing van structurele problemen.'

Leeg beleid

Dat de koning aan het begin van de troonrede al de stikstofcrisis benoemde is positief, geeft Laura Bromet (GroenLinks) aan. Maar het staat volgens haar wel in contrast met 'hoe leeg het huidige beleid is op stikstof'.

'Het is bijna asociaal richting boeren om het zo te laten voortduren. De politiek is ervoor om problemen op te lossen. Helaas zorgt de huidige politieke situatie dat de onzekerheid nog langer voortduurt nu er nog geen nieuw kabinet is. Je zult maar een boer zijn die vlak bij een Natura 2000-gebied zijn bedrijf heeft', zegt Bromet.

De landbouwwoordvoerder van GroenLinks vraagt zich af wat erger is voor boeren: 'Jarenlange onzekerheid of duidelijkheid, zodat je weet waarnaar je je leven kunt inrichten. Zachte heelmeesters maken stinkende wonden.'

Volgens Bromet heeft de commissie-Remkes duidelijk gemaakt wat er te doen staat. Het vorige kabinet heeft die adviezen in haar ogen laten liggen. 'Belangrijk is dat een nieuw kabinet het niet weer op de lange baan schuift, maar dat er nu wel tempo wordt gemaakt om het stikstofprobleem op te lossen.'

Roelof Bisschop (SGP) vond de aandacht voor de land- en tuinbouw in de toonrede aan de 'sobere' kant. 'Het is een erkenning voor boeren dat voedselzekerheid niet vanzelfsprekend is.'

Die erkenning mist Bisschop in de politiek. 'De balans is op dit moment helemaal zoek in het politieke debat over de landbouw. Boeren worden continu in verband gebracht met problemen, het beeld ontstaat dat boeren het probleem zijn. Dat is schadelijk.'

Onteigeningsscenario

Bisschop benoemt het lekken van het onteigeningsscenario dat door het Planbureau voor de Leefomgeving is doorberekend. Ook de brief van de landsadvocaat over het intrekken van vergunningen heeft hem gestoord. 'In wat voor socialistische staat komen we terecht als je denkt de rechten van boeren af te kunnen pakken. Dat maakt me oprecht boos.'

Gezien de demissionaire status van het kabinet vindt het SGP-Kamerlid het begrijpelijk dat er op dit moment geen extra geld naar de landbouw gaat. 'In de vastgestelde bedragen in de begroting zie ik dat er ongelofelijk veel geld gaat naar de opkoop van bedrijven: 660 miljoen euro. Terwijl er veel minder gaat naar ondersteuning van innovatie in de sector. Dit laat zien hoe scheef de benadering is vanuit de politiek.'

Volgens Bisschop kan een volgend kabinet met andere keuzes meer rendement halen uit die miljoenen. 'Opkopen is peperduur. Elke euro die je investeert in innovaties levert vijf tot zes keer zoveel op als de opkoop van bedrijven. Ik snap dat boeren hierdoor het gevoel krijgen dat ze weg moeten.'