Boer-tot-bordstrategie krijgt steun, maar ook kritiek van Europees Parlement

De commissies geven hiermee een reactie op de boer-tot-bord strategie die vorig jaar gepresenteerd werd door Frans Timmermans als onderdeel van de Green Deal. Hierin zijn onder andere vergaande doelen gesteld op het gebied van gewasbeschermingsmiddelen, kunstmestgebruik en biologische landbouw. Het gezamenlijke rapport van beide commissies plaatst ook kanttekeningen bij de strategie en relativeert de doelen op basis van de boerenpraktijk.

In de teksten die nu steun hebben gekregen van de commissies zijn diverse aanpassingen en aanscherpingen gedaan. Donderdag stemden de leden in met een aantal amendementen die de voedselproductie 'groener' moeten maken. Daarnaast stemden EP-leden ook afzonderlijk over 2000 extra amendementen die als iets te specifiek werden beschouwd voor opname in de kerntekst.

Zo wordt een oproep gedaan om het handelsbeleid drastisch te veranderen, door de invoer van dierlijke producten die niet aan de EU-normen voldoen te verbieden. Anderzijds vinden de leden dat meer moet worden gedaan om de lokale voedselproductie te stimuleren. De boer-tot-bordstrategie is nog niet vastgelegd in bindende wetgeving, maar moet wel worden gezien als de richting die de Europese Commissie op gaat. Het voltallige Europese Parlement stemt in oktober over het eindrapport.

Nederlandse EP-leden verdeeld

De Nederlandse leden van de genoemde commissies hebben zeer verdeeld gestemd over een groot pakket wijzigingsvoorstellen voor een nieuwe Europese boer-tot-bordstrategie. Jan Huitema (VVD), Mohammed Chahim (PvdA) en Anja Hazenkamp (PvdD) stemden er voor. De twee CDA'ers Esther de Lange en Annie Schreijer-Pierik onthielden zich van stemming, en Rob Rooken (FvD) en Bert-Jan Ruissen (SGP) stemden tegen.

Voor Nederland zal die strategie invloed hebben op de stikstofuitstoot, die door de grote veestapel de hoogste van Europa is. De Boer-tot-Bord-strategie stelt plannen voor om de voetafdruk van de veestapel te verminderen, en het aandeel biologische landbouw te vergroten. Ook het gebruik van kunstmest pesticiden zal worden teruggebracht.

Boerenpraktijk

Jan Huitema (VVD, Renew Europe), zei dat er in de eerste plannen onvoldoende rekening werd gehouden met de praktijk van de boer. 'Daarom ben ik blij dat mede dankzij mijn bijdrage aan dit rapport een duidelijk signaal wordt gegeven aan de Europese Commissie. We moeten ruimte geven aan de diversiteit aan agrarische ondernemers, inzetten op innovatie, en wetgeving baseren op wetenschappelijke kennis', vindt Huitema.

PvdA'er Mohammed Chahim noemde de promotie van de biologische landbouw een goede ontwikkeling. Het is belangrijk om boeren te helpen verduurzamen, en dit ook te promoten en te belonen, vindt hij. Chahim vindt het ook belangrijk dat de Boer-tot-Bord-strategie voldoende oog heeft voor de kleine boer. De strategie biedt betere bescherming van hun producten en stimuleert de verkoop van lokale, biologische producten.

Voedselzekerheid

SGP'er Bert-Jan Ruissen is juist kritisch. Zijn partij noemt het zeer riskant dat Europese boeren in 2030 nog maar half zoveel gewasbeschermingsmiddelen mogen gebruiken om plantenziekten en plagen te bestrijden. Een zorg die in diverse landen wordt gedeeld. Ruissen noemt het doel sympathiek, maar vindt dat Brussel dit beter niet top-down moet opleggen aan boeren en tuinders. Ruissen stemde daarom tegen.

De verplichte vermindering van gewasbeschermingsmiddelen vergroot het gevaar voor misoogsten en voedseltekort: 'Geen seizoen heeft hetzelfde weer. Een natte zomer leidt nu eenmaal tot meer plantenziekten: dan zouden de uien en aardappels wegrotten op het veld', aldus Ruissen.

Een eigen studie van de Europese Commissie toonde deze zomer al grote risico's en productiedalingen door de 'Boer-tot Bord-strategie'. Dit treft onder meer graan, rundvlees en varkensvlees. De EU zou dit dan meer moeten importeren uit landen met lagere milieu- en welzijnseisen.

Kosten en gevolgen

Ook de Europese boerenorganisatie Copa Cogeca is kritisch. De organisatie stelt dat de definitieve tekst enkele interessante voorstellen en vorderingen bevat, met name als het gaat om innovatie, koolstoflandbouw, handel en de versterking van agrarische coöperaties.

Een aantal voorstellen heeft echter een grote impact en legt de Europese voedselsoevereiniteit en de toekomst van onze landbouw en onze plattelandsgebieden in de waagschaal, stelt Copa Cogeca. 'We kunnen niet doorgaan met het toevoegen van doelstellingen en streefcijfers zonder rekening te houden met de kosten en de gevolgen van deze voorstellen.'

Dat de leden van het Europees Parlement van beide commissies met een aantal amendementen hebben aangegeven nog verder te gaan dan de voorgestelde strategie, vindt Copa moeilijk te accepteren. 'Dit is des te moeilijker te begrijpen voor de boerengemeenschap, omdat we ons allemaal pas beginnen te realiseren wat de aanzienlijke gevolgen zijn van deze strategie in de door de Commissie voorgestelde strategie.