Schouten wil grootste piekbelasters gericht benaderen

Nieuws Politiek Martijn van Rossum 05 feb 2021 om 09:10uur

Landbouwminister Carola Schouten wil de grootste piekbelasters van stikstof op Natura 2000-gebieden gericht benaderen voor de regeling 'Gerichte opkoop van veehouderijlocaties'. Samen met de provincies wil ze kijken of dat mogelijk is, schrijft ze in een brief aan de Tweede Kamer.

Schouten+wil+grootste+piekbelasters+gericht+benaderen

Schouten geeft daarmee invulling aan een motie van de Tweede Kamerleden Tjeerd de Groot (D66) en Gerrit-Jan van Otterloo (50Plus). Ook wil ze met de provincies onderzoeken wat de deelnamebereidheid is van deze bedrijven om hun bedrijf via opkoop te beëindigen of te verplaatsen.

Op dit moment is de eerste 'tranche' opengesteld. Bedrijven tot maximaal 10 kilometer van een Natura 2000-gebied kunnen meedoen aan provinciale invullingen van deze regeling. Schouten wil na de eerste ronde met de provincies kijken hoe de regeling verbeterd kan worden voor de tweede en derde ronde van inschrijving. Die vinden later dit en volgend jaar plaats. Op die manier hoopt ze de 'opbrengst' van de regeling te vergroten.

• Lees ook: Effect van uitkoopregeling met onzekerheid omgeven

Over het effect en de kostenefficiency van opkoopregelingen worden regelmatig kritische kanttekeningen geplaatst. Zo berekende kennis- en innovatiebureau Connecting Agri & Food voor het Brabantse Natura 2000-gebied Deurnsche Peel en Mariapeel dat het effectiever is om te investeren in emissiereducerende technieken. Per geïnvesteerde euro wordt in dat gebied bij het investeren in emissiereductie negen keer zoveel ammoniakemissie gereduceerd dan bij het opkopen van bedrijven.

Vrijwillige regeling

Schouten geeft in de Kamerbrief aan bewust te hebben gekozen voor een vrijwillige regeling. Een verplichte regeling, zoals deskundigen suggereerden, stuit volgens de minister op weerstand. Daardoor zal er volgens haar veel meer tijd overheen gaan, voordat de regeling effect heeft.

Verder is de minister zich er bewust van dat het kosteneffectiever is om piekbelasters op te kopen die relatief weinig grond hebben. Bedrijven met veel grond zijn duur om op te kopen. 'Om de doelmatigheid van de maatregel gerichte opkoop te vergroten, is mede om die reden het oorspronkelijke voorstel om de regeling enkel open te stellen voor veehouderijbedrijven met dierproductierecht (melkvee, pluimvee, varkens) verbreed met bepaalde soorten veehouderijbedrijven met dieren waarvoor geen productierechtstelsel geldt. Te weten bedrijven met vleeskalveren en melkgeiten', schrijft ze.

Weinig grond

Deze bedrijven kunnen ook voldoen aan de drempelwaarde. Ze beschikken relatief over weinig grond en er hoeft geen vergoeding te worden betaald voor de opkoop van dierrechten. Reducties van stikstofemissies en daarmee vermindering van stikstofdepositie op Natura-2000 gebieden bij deze bedrijven zijn daarom kosteneffectiever te realiseren in vergelijking met opkoop van bedrijven met dierrechten.

• Lees ook: LTO vindt 'beroepsverbod' onacceptabel

Door deze keuze is ook het veel bekritiseerde 'beroepsverbod' in de regeling terechtgekomen, verklaart Schouten. 'Een belangrijk aandachtspunt bij opkoop van veehouderijen met dieren zonder productierecht is dat er bij opkoop geen rechten kunnen worden doorgehaald.'

Daarmee moet op een andere manier worden geborgd dat de vermindering van stikstofemissie en depositie op Natura 2000-gebieden blijvend is, gaat ze verder. 'Mede hiertoe is in artikel 6 lid 3 van de regeling opgenomen dat de ondernemer – op vrijwillige basis – ermee akkoord gaat niet elders in Nederland een veehouderij te vestigen of over te nemen. Maar ook niet anderszins medewerking verleent aan het realiseren van een blijvende vermindering van de stikstofemissie vanaf de vestiging.'

Beroepsverbod

Tijdens het stikstofdebat in december in de Tweede Kamer is afgesproken dat het beroepsverbod bij de tweede en derde tranche uit de regeling wordt gehaald. Het stuitte bij veel partijen op weerstand. Deze maatregel neemt namelijk ook de mogelijkheid weg om bedrijven te verplaatsen naar plekken waar ze minder stikstofdepositie veroorzaken.