LTO vindt 'beroepsverbod' onacceptabel

'Een feitelijk beroepsverbod is onacceptabel', vindt LTO-bestuurder Trienke Elshof. 'Deze regeling zet in op krimp van de beroepsgroep.' Met de regeling gerichte uitkoop kunnen provincies veehouderijbedrijven in de buurt van Natura 2000-gebieden opkopen op vrijwillige basis. Het doel is om daarmee natuur te herstellen en stikstof te reduceren.

Tegelijkertijd wil landbouwminister Carola Schouten het hiermee mogelijk maken om PAS-melders te legaliseren. Er is in eerste instantie een bedrag van 100 miljoen euro mee gemoeid. In totaal is er voor de regeling 350 miljoen euro beschikbaar.

Vestigen of overnemen

Het voortzetten van het beroep van veehouder lijkt met de regeling uitgesloten. Veehouders mogen ook niet via een deelneming in een vennootschap, samenwerkingsverband of op een andere manier hun werk voortzetten.

Elshof denkt dat de regeling zo niet veel veehouders gaat enthousiasmeren om mee te doen. 'Vooropgesteld: met het beschikbare budget kun je meestal meer bereiken met investeringen in innovatie dan met saneren. Als je 'piekbelasters' vrijwillig uitkoopt, moeten de voorwaarden wel voldoende aantrekkelijk zijn. Hoewel er ook in deze regeling nog de nodige onduidelijkheid zit, valt het op dat agrariërs die zich uit laten kopen praktisch gezien een beroepsverbod accepteren. Dat kan niet de bedoeling zijn van de stikstofreductieplannen van het kabinet.'

Geen zoden aan de dijk

Ook voor het legaliseren van PAS-melders zet het volgens Elshof weinig zoden aan de dijk zet. 'Het is noodzakelijk dat een opgekocht bedrijf zich dan in de buurt van PAS-melders bevindt. Voor sommige regio's en individuele bedrijven helpt dit dus niet en het zal bovendien heel lang duren voordat er een oplossing in zicht is. Waarschijnlijk jaren.'

Sinds in mei 2019 de PAS-wetgeving werd afgeschoten door de Raad van State zitten enkele duizenden bedrijven buiten hun schuld in een illegale situatie. Onder de PAS-wetgeving volstond een melding van bedrijfsactiviteiten. Nu is een natuurvergunning nodig.

Verkeerde volgorde

LTO vindt dat de overheid de verkeerde volgorde hanteert bij het oplossen van het stikstofprobleem. De boerenbelangenbehartiger vindt dat als eerste de PAS-melders gelegaliseerd moeten worden die ter goeder trouw hebben gehandeld. Daarnaast is er een goed registratiesysteem nodig voor stikstofrechten en -transacties. Bovendien vindt LTO dat bij stikstofreductie de nadruk moet liggen op innovatie.

Er is volgens LTO nu nog veel onduidelijk over de regeling. De organisatie noemt het niet helder of de ondernemer een klein deel van de ammoniakrechten mag houden, om bijvoorbeeld paarden te houden. Ook is niet helder welke kosten de veehouder precies vergoed krijgt. Voor geïnteresseerde boeren is het verder lastig om op basis van de gepubliceerde regeling een inschatting te maken of ze in aanmerking komen.

Inventarisatie

Een woordvoerder van de minister laat weten dat het verplicht stoppen in de regeling is opgenomen vanwege regels over de besteding van overheidsgeld. Het ministerie komt in de loop van de dag met een verduidelijking. Er is geen uitgebreide inventarisatie gedaan naar het animo voor de regeling. 'Wel weten we vanuit de provincies en de gebiedsgerichte aanpak dat er animo voor een dergelijke regeling is.'

De woordvoerder verwacht geen problemen met de regel. In de praktijk zal het volgens hem vooral gaan om stoppende boeren zonder opvolging. 'Bovendien is het een vrijwillige regeling. Niemand is verplicht om aan de regeling deel te nemen. Verder is het budget van 350 miljoen euro beperkt. Je kunt daarmee dus gericht de bedrijven uitkopen voor wie het wel interessant is.'