'Beter een goede buur…'

Opgelucht over het brexitakkoord zijn we het nieuwe jaar begonnen. Deze deal is alvast beter dan geen deal en voorkomt importheffingen en -quota bij de levendige handel met onze Britse Noordzeeburen.

De Nederlandse agrosector heeft alle belang bij dit akkoord. Afgezien van aardgas exporteert geen andere sector zoveel producten naar de Britten. Welgeteld 8,7 miljard euro aan groenten, fruit, bloemen en planten – bijna allemaal van eigen bodem – vertrok in 2019 van Nederland naar het Verenigd Koninkrijk.

De beelden van Britse rijen met vrachtwagens eind december toonden hoe belangrijk en kwetsbaar onze exportpositie is. Op die relatie moeten we zuinig zijn. We hebben geen behoefte aan een handelsoorlog met de Britten. Beter een goede buur dan een verre vriend. Dat spreekwoord blijkt vaak waar.

Vanwege het grote belang verwacht ik een ruime meerderheid in het Europees Parlement voor dit akkoord. We stemmen er waarschijnlijk pas in maart over. Die termijn geeft al aan dat het vrijwel zeker een formaliteit zal zijn, hoewel het akkoord volgens de SGP ook tekortkomingen heeft zoals voor onze vissers.

Op papier is de relatie nu gered en geregeld, maar nu de praktijk nog. Om het op zijn Engels te zeggen: 'The proof of the pudding is in the eating.'

Lukt het met de documenten en controles? Komt er voldoende uitleg? Blijven de Britten wel kopen? Het is te vroeg om al conclusies te trekken. Deze maand zagen we nog weinig transport, waarschijnlijk wegens corona en de piek eind december. Hopelijk trekt de handel in februari weer aan, als exporteurs de vereiste nieuwe paperassen op de koop toe nemen.

De vraag is vooral hoe goed de Britten het akkoord naleven. De Britse premier Boris Johnson beloofde dat Britse producten aan de EU-normen blijven voldoen: een level playing field dus. Maar Johnson kan nogal veranderlijk zijn, weten we uit ervaring.

De SGP is daar helder over: het mag niet gebeuren dat de Britse bedrijven onterecht concurrentievoordeel veroveren door normen te verlagen voor bijvoorbeeld milieu of dierenwelzijn. Vrije toegang tot de EU-markt mag alleen als de Britten zich aan onze normen blijven houden. Zo niet, dan moeten sancties volgen om onze getroffen sectoren te beschermen.

Een goede buur moet wel een goede buur blijven. Het akkoord is belangrijk, maar de naleving is nog belangrijker. Het komt nu aan op de praktijk. Daar moeten we goed op toezien, zodat we onze vruchtbare handel met de Britten lang mogen voortzetten.