Iris Bouwers: 'Baas boven baas'

Het haalde zelfs het nationale nieuws: Eurocommissaris Frans Timmermans kreeg het deze week aan de stok met EU-landbouwministers en leden van het Europees Parlement. Hij had gezegd dat de Europese Commissie het GLB-voorstel kan intrekken.

De Europese Commissie is de instelling met initiatiefrecht en maakt dus de voorstellen. Als de oorspronkelijke doelstelling van het voorstel van de Europese Commissie niet meer kan worden bereikt door wijzigingen van het Europees Parlement en de Raad van de Europese Unie, dan mag de Europese Commissie het voorstel ook weer intrekken. Timmermans had dus gelijk.

Zijn uitspraken komen voort uit de angst dat de groene ambities uit het oorspronkelijke GLB-voorstel worden uitgehold. In oktober kwamen de EU-landbouwministers (Raad) en het Europees Parlement allebei met een standpunt waarmee ze de GLB-onderhandelingen ingaan. In deze trilogen wordt door de instellingen onderhandeld om de verschillende standpunten op één lijn te krijgen. Dit betekent dat het oorspronkelijke GLB-voorstel van de Europese Commissie uit 2018 wordt aangepast wordt.

De Raad en het Europees Parlement hebben hun eigen prioriteiten, maar verdedigen ook hun eigen achterban. De landbouwministers kijken bijvoorbeeld naar de behoefte van eigen boeren en tuinders en willen zoveel mogelijk zelf bepalen. Ook het Europees Parlement heeft specifieke wensen.

Het GLB-voorstel van de Europese Commissie is gemaakt in de vorige periode. Nu waait er een andere wind in de Europese Commissie. Onder leiding van Timmermans zijn de voor de agrarische sector ambitieuze boer-tot-bordstrategie en biodiversiteitsstrategie. Een woordvoerder zei hierover: 'De Europese Commissie is vastbesloten om het GLB af te stemmen op de doelstellingen van de Green Deal.'

Deze week begonnen de trilogen. Het uiteindelijke besluit ligt bij het Europees Parlement en de Raad, de Europese Commissie faciliteert. Terugtrekking van het oorspronkelijke voorstel door de Europese Commissie zou als laatste redmiddel kunnen worden ingezet om de besprekingen te beïnvloeden.

Dit schoot bij landbouwministers en parlementsleden in het verkeerde keelgat. De laatsten schreven: de rol van de Europese Commissie in de onderhandelingen moet zijn om een akkoord tussen het Europees Parlement en de Raad te vergemakkelijken, niet om haar eigen prioriteiten te pushen. Positief voor boeren en tuinders: Timmermans' baas, Ursula von der Leyen, zei dat ze geen terugtrekking overweegt.