Friese landbouwagenda moet langetermijnbeleid bieden

De provincie wil toe naar een vijfsterrenlandbouw, met circulariteit als vijfde ster. Samen met stakeholders ontwikkelt ze de komende tijd een landbouwagenda voor 2030 die in april klaar moet liggen voor besluitvorming in Provinciale Staten.

Volgens landbouwgedeputeerde Klaas Fokkinga (FNP) is een nieuwe koers nodig. 'Er gebeurt al veel, maar er is meer nodig. Een verandering op macroschaal, van een proeftuin naar een meer ingerichte tuin. De provincie ziet daarbij ook kansen voor een extensievere landbouw en biologische landbouw.'

Aankoop van grond om extensiever te boeren, voegt niets toe aan het rendement of de meerprijs van een product, betoogde Elshof. 'Er moet toegevoegde waarde gecreëerd worden en daar is de hele keten voor verantwoordelijk, niet alleen de primaire producent. Bij majeure transformatie heeft een boer compensatie en zekerheid nodig. Die spelregels ontbreken nu, dan ontstaat er onrust en komen boeren in de wachtstand. Dus geen kortetermijnregelingen, daar kan een boer niet voor investeren, maar langetermijnafspraken van zo'n twintig tot dertig jaar.'

Verschillende bedrijfsstijlen

Elshof heeft voor een goede landbouwtoekomst een mix van verschillende bedrijfsstijlen voor ogen, zoals hightechbedrijven die met een lagere milieubelasting met name voor de export produceren, ondernemingen die zich richten op de korte keten of een mix van deze stijlen. 'Deze stijlen hebben we naast elkaar nodig, het gaat in Friesland niet om one size fits all.'

Hester Maij, directeur public & quality affairs bij FrieslandCampina, waarschuwde dat de consument wel voor de producten moet willen betalen. 'Daarvan zijn we afhankelijk. De vraag naar biologisch is veel kleiner dan het aanbod.'

Janco Heida van de nieuwe gebiedscoöperatie korte ketens Noord-Nederland riep op tot een professionele logistiek en ICT voor de afzet van regioproducten. 'Vrijwel alle boeren zijn ontzettend bereid om te veranderen. De sleutel ligt in kennis en kansen bieden, daarvoor zijn investeringen nodig. Voor boeren is er nog geen goede kans om echt voor de regio te produceren. Daarvoor moeten grote volumes worden afgenomen, naast de huidige exportproductie.'

Ziekenhuis Drachten

Heida probeert via onder andere leveringen aan het ziekenhuis in Drachten, Noordelijke Hogeschool Leeuwarden en vooraanstaande horeca het regionale volume te vergroten. 'Wij zijn niet de enige beweging in Friesland. Deze bewegingen zijn enorm in opmars. Relatief gezien is het lokaal geproduceerd aandeel voedsel klein, maar het is een beweging die we niet mogen ontkennen.'

Fokkinga concludeerde dat er perspectief moet blijven voor de boeren met een langetermijnbeleid met heldere doelen. 'Samen met elkaar willen wij de schouders eronder zetten.' Volgens hem kan een hogere prijs voor voedsel 'prima'. 'We zijn verwend met onze voedselprijzen.'