Duurzaam akkerbouwnetwerk krijgt vorm

Het nieuwe duurzame praktijknetwerk voor de Nederlandse akkerbouw krijgt steeds meer vorm. Dit werd dinsdag duidelijk tijdens een webinar. Ook al is het plaatje nog niet helemaal compleet, het enthousiasme van bestaande praktijknetwerken is groot. Dit blijkt onder andere uit het feit dat al twintig oude praktijknetwerken vanuit Veldleeuwerik zich hebben aangemeld.

Oud-directeur Matthé Elema van Brancheorganisatie (BO) Akkerbouw is door het ministerie van LNV gevraagd om te verkennen hoe het nieuwe praktijknetwerk eruit zou moeten komen te zien. Hij heeft met veel akkerbouwers en stakeholders gepraat. Daaruit bleek dat er een brede behoefte is aan een nieuw praktijknetwerk.

Doorgaan met activiteiten

'Veel groepen willen doorgaan met hun activiteiten. We willen vorm geven aan de nieuwe organisatie waarmee het mogelijk is om duurzame innovaties te testen en kennis te verwerven en delen', zegt Elema. 'Het is geen doorstart van de Stichting Veldleeuwerik. Die naam verdwijnt en ook het verwaarden in de markt door de certificering.'

Het nieuwe praktijknetwerk moet het mogelijk maken dat akkerbouwers in groepen van zo'n acht tot twaalf deelnemers meedoen aan onderzoeksprojecten en experimenten. Dit moet zorgen voor een verbetering van de bedrijfsvoering. Binnen deze netwerken bepalen de akkerbouwers wat er op de agenda komt te staan. Subsidieregelingen ondersteunen de activiteiten.

Alle groepen welkom

'Bij deelname aan een praktijknetwerk is een goede facilitering nodig en moeten we bij experimenten iets doen aan het hogere teeltrisico. Als het gaat om projecten voor het algemeen belang, moeten de deelnemers iets terugzien', vindt Elema. Alle groepen zijn welkom. 'Het is niet nodig om binnen Veldleeuwerik actief te zijn geweest.'

Verkenner Elema, directeur André Hoogendijk van BO Akkerbouw en directeur Ingrid Jansen van de onafhankelijke netwerkorganisatie Stimuland benadrukken dat de onafhankelijkheid en vrijwilligheid van de akkerbouwers centraal staat. De akkerbouwers bepalen zelf de projecten, ze zitten zelf aan het stuur en bepalen zelf de begeleiding. 'De netwerken moeten geen verlengde arm van de overheid zijn', zegt Elema.

Stimuland vervult de centrale loketfunctie richting de ondernemersgroepen. Binnen Stimuland wordt gewerkt op basis van vertrouwen en vrijwilligheid. De centrale loketfunctie moet zorgen voor verbinding tussen de groepen. 'Binnen een regio weten we elkaar te vinden. Over heel Nederland is het nog een uitdaging', zegt Jansen.

Uitvoerend centraal loket

Stimuland vervult binnen de praktijknetwerken een heel andere rol dan BO Akkerbouw en het ministerie van LNV, maakt Jansen duidelijk. 'We zijn een uitvoerend centraal loket en geven geen invulling aan het beleid. Onze rol is gescheiden met BO Akkerbouw en LNV, maar we trekken wel samen op. We faciliteren projecten bij groepen akkerbouwers in de praktijk.'

Volgens Jansen moet het mogelijk zijn dat praktijknetwerken andere prioriteiten stellen dan bijvoorbeeld BO Akkerbouw en het ministerie. 'De agenda wordt bepaald door de akkerbouwers. Stimuland is het centrale loket en kijkt hoe we de projecten kunnen faciliteren. We zijn uitvoerend en geven geen invulling aan beleid.'

Innovatie in het veld

Hoogendijk ziet in de duurzame praktijknetwerken een mooie kans om na te gaan hoe nuttig onderzoek is voor de praktijk. 'De praktijknetwerken zijn een logische stap om te kijken of onderzoek en innovatie werken in het veld.' Hij vindt het belangrijk om het ministerie van LNV te voeden met de ervaringen uit de praktijk. 'Wat wel en niet werkt, dat wil LNV graag zien.'

De directeur van BO Akkerbouw gaat ervan uit dat LNV een structurele rol gaat spelen bij de basisfinanciering. Hoogendijk heeft daar vertrouwen in. 'LNV zoekt ook contact met de sector. We willen het ministerie als partner zien en niet tegenover LNV staan. Maar de telers willen niet dat Den Haag bepaalt wat de sector moet doen.'

Na de jaarwisseling komt Elema met meer concrete voorstellen. 'Met de praktijknetwerken willen we resultaten boeken. Ze moeten bijdragen aan een bloeiende bedrijfstak. Akkerbouwers moeten het idee hebben dat het goed is voor het perspectief en het verdienvermogen van de sector', stelt de oud-directeur van BO Akkerbouw.