Agenda Boer Burger Biodiversiteit stimuleert Drentse boeren

In Drenthe lopen inmiddels diverse initiatieven op het gebied van agrarisch natuurbeheer, landschapsbeheer en bescherming van boerenlandsoorten zoals weide- en akkervogels. Zo zijn richting kringlooplandbouw al projecten in gang gezet en wordt bijvoorbeeld geëxperimenteerd met natuurinclusieve landbouw.

Ook werken inmiddels zo'n 230 Drentse melkveehouders aan het behalen van duurzaamheidsdoelen en ontvangen zij op basis daarvan een beloning. In de komende tijd kunnen dat er nog meer worden en zullen ook akkerbouwers worden gestimuleerd hun bedrijf op die manier meer richting te geven.

Stroomlijnen

De deelnemende organisaties LTO Noord, Drents Agrarisch Jongeren Kontakt, Natuur en Milieufederatie Drenthe, Het Drentse Landschap, Natuurmonumenten Staatsbosbeheer, Landschapsbeheer Drenthe en Agrarische Natuur Drenthe hebben in 2019 de Agenda Boer Burger Biodiversiteit gepresenteerd om dit soort activiteiten te versterken.

De Agenda is daarop omarmd door provincie Drenthe. Dat is niet onbelangrijk: de steun van het provinciebestuur draagt er bijvoorbeeld aan bij dat meer boeren kunnen meedoen, regelgeving zo min mogelijk in de weg zit of dat Europese subsidiestromen beschikbaar komen.

Urgentie is groot

'De urgentie van de duurzaamheidsopgaven waar we ook in Drenthe voor staan, is groot. Zaak is gezamenlijk met alle partners in het landelijk gebied een verbreding en versnelling te geven aan de reeds ingezette beweging', stelden de partners bij de aftrap in 2019. Na een aanloopperiode is het nu zo ver dat de diverse thema's uit de Agenda verder kunnen worden uitgewerkt en geconcretiseerd.

De komende drie jaar wordt via de provinciale Investeringsagenda 7 miljoen euro begroot voor programma's in het kader van toekomstgerichte landbouw en verbetering van de leefomgeving, waaronder de Agenda Boer Burger Biodiversiteit. Dan gaat het om opschaling en verbreding van de eerder genoemde duurzaamheidsplannen inclusief beloningsregeling en onderzoek naar nieuwe verdienmodellen voor de landbouw in het kader van kringlooplandbouw en natuurinclusiviteit. Maar het gaat ook over aanpassing van de bedrijfsvoering op het nieuwe GLB, zoals voor de zogeheten ecoregelingen. Verder maken bosbeheer, streekbeheer, vergroening van de leefomgeving en bescherming van boerenlandvogels onderdeel uit van de Investeringsagenda.

Natuurpartners

'De Agenda is onder andere bedoeld om boeren een opstapje te bieden naar verdere verduurzaming en andere verdienmodellen. Zo kunnen jonge boeren hun bedrijf inrichten voor de toekomst, zoals op basis van kringlooplandbouw of natuurinclusief boeren', licht bestuurder Casper Mentink van het DAJK toe. 'Dat is in het belang van de boeren zelf, maar ook van de natuurpartners. Die willen boeren wel meehelpen bij het zich aanpassen. Bijvoorbeeld in een experiment met een variabele pacht in ruil voor diensten die bijdragen aan de vergroening.'

Volgens Mentink is het belangrijk dat er meer inzicht komt in nieuwe verdienmodellen voor jongere boeren wanneer ze hun bedrijf verder verduurzamen. 'Duidelijk moet worden waar de toegevoegde waarde vandaan komt: uit de keten of kunnen ze het zelf doen? Voor de helderheid: we leggen boeren niets op, maar bieden hen wel ondersteuning aan. Waar kunnen we dan wat betekenen?'

Verdieping

Projectleider Anet Abbing van provincie Drenthe geeft aan dat de Agenda Boer Burger Biodiversiteit een verdieping geeft op aspecten als natuur en landschap ten opzichte van het huidige project Duurzame Melkveehouderij.

'Daarnaast gaan we die aanpak, het belonen van verduurzaming, nu ook verbreden naar de akkerbouw', aldus Abbing. De deelnemer kiest zelf welke verduurzamingsmaatregelen hij neemt en ontvangt een financiële beloning als de doelstelingen worden gehaald.

Verbreding akkerbouw

LTO Noord-regiobestuurder Jan Bloemerts is blij dat er in de duurzaamheidplannen voor Drentse boeren naast de melkveehouderij nu ook de verbreding wordt gezocht naar de akkerbouw. 'Als je het hebt over verdere verduurzaming van de veehouderij, dan is het echt noodzakelijk om daar ook de akkerbouw bij te betrekken. Al was het maar omdat mest nu vooral als een probleem wordt ervaren, terwijl de akkerbouw juist bijdraagt aan de oplossing.'

Ook ziet Bloemerts dat veel Drentse boeren inmiddels al bezig zijn met verbetering van de biodiversiteit, zoals via akkerranden. 'Dat willen we verder stimuleren. We zeggen daarbij niet wat je moet doen, maar initiatieven die er zijn, gaan we in kansrijke gebieden wel verder aanjagen en ook met elkaar verbinden. Daarbij zijn we van de wortel. Er wordt al genoeg met de stok geslagen.'

Kwaliteitskenmerken

Directeur René Vree Egberts van Agrarische Natuur Drenthe ziet in de Agenda Boer Burger Biodiversiteit vooral een kans om tot meer focus te komen op agrarische bedrijven.

'Een duurzaamheidsplan biedt hen de mogelijkheid te werken aan het verbeteren van de kwaliteitskenmerken. Waar sta je nu als bedrijf en waar wil je je in de komende jaren als boer op richten. De Agenda Boer Burger Biodiversiteit stelt de komende jaren kennis en advies beschikbaar op het gebied van van biodiversiteit en landschap. Zodat boeren kunnen inspelen op wat er nu al kan in het agrarisch natuur- en waterbeheer en de doorontwikkeling van de aanstaande ecoregelingen in kader van het nieuwe Gemeenschappelijk Landbouwbeleid', aldus Vree Egberts.

Stedelijke kernen

Overigens wordt via de Drentse Investeringsagenda niet alleen aandacht besteed aan het buitengebied. Zo wordt ook geld vrijgemaakt voor het opvangen van klimaatverandering in de vier stedelijke kernen in Drenthe.

Voor het landelijk gebied zet de provincie verder in op een 'basiskwaliteit natuur'. Dat is natuur die ontstaat als de milieucondities, de inrichting van het landschap, het beheer en het gebruik op orde zijn. Denk aan ecologisch bermbeheer, het aanleggen van kleinere bosjes en andere landschapselementen. Dat komt bijvoorbeeld weer ten goede aan het behoud en herstel van de boerenlandvogels. De komende drie jaar wordt daar in het kader van een nieuw uitvoeringsplan nog eens 0,9 miljoen euro voor uitgetrokken.