GD-dierenarts: 'Klauwproblemen nog steeds voorname reden voor afvoer'

'Het goede nieuws is dat stinkpoot beduidend minder vaak voorkomt op melkveebedrijven, in vergelijking met begin 2000', zegt dierenarts Menno Holzhauer van Royal GD. Hij is gespecialiseerd in klauwgezondheid en heeft wekelijks contact met dierenartsen in de praktijk. Twintig jaar geleden kwam stinkpoot volgens hem nog voor op 90 tot 95 procent van de bedrijven bij 80 procent van de koeien. Maar dat is verleden tijd. 'Ernstige stinkpoot zien we niet meer.'

Mortellaro is aanwezig op 90 procent van de melkveebedrijven bij een kwart van de koeien. 'Dit is door de jaren heen niet verbeterd, maar ook niet verslechterd. We hebben hier nog een slag te slaan. Een goede tip is om dragerkoeien af te voeren, zij zorgen voor ellende bij jonge koeien', stelt Holzhauer.

Gegevens uit Digiklauw

Tot zover zijn de actuele cijfers niet extreem teleurstellend. Dat geldt ook voor de informatie uit het registratiesysteem Digiklauw van CRV. Klauwverzorgers noteren in dit systeem hun bevindingen rondom de klauwgezondheid van individuele koeien. En wat blijkt? Vergeleken met tien jaar geleden zijn er op melkveebedrijven 21 procent minder klauwaandoeningen.

'Dat lijkt inderdaad goed', zegt Holzhauer. 'Maar als je de dierenartsen hoort, klinkt er een heel ander verhaal. Klauwgezondheid is volgens hen nog steeds een voorname reden voor afvoer.'

Volgens hem zijn de gegevens van Digiklauw gebaseerd op de preventieve koppelbekappingen. Dierenartsen worden daarentegen gebeld bij acute klauwproblemen. Holzhauer:
'Boeren bellen vooral vanwege een ernstig wittelijndefect en tussenklauwontsteking. Het gaat dan om serieuze problemen.'

15 tot 20 procent van de koeien lijdt aan een wittelijndefect, het is een wereldwijd probleem. Holzhauer: 'En bij te veel koeien blijkt het nauwelijks te repareren. Hoe dat kan, weten we niet goed.'

Te agressief

Er wordt gesuggereerd dat de middelen in voetbaden te agressief zijn voor de lederhuid. De GD-dierenarts adviseert daarom om na het bekappen minimaal zeven tot tien dagen geen voetbad te plaatsen.

Boeren doen ook vaak een beroep op de dierenarts als het gaat om tussenklauwontsteking. En deze dierenartsen trekken vervolgens weer vaak aan de bel bij GD. 'Koeien knappen namelijk niet op', weet Holzhauer. 'De bacteriële infectie van de tussenklauwhuid reageert minder goed op antibiotica. Ook hier weten we niet hoe dat kan.'

Verder vertelt Holzhauer dat de Nederlandse melkkoe iets vaker last heeft van zoolzweer, vergeleken met pakweg tien jaar geleden. Dit is deels te verklaren door de warme zomers. Koeien blijven langer staan om hun hitte af te geven. Ze nemen minder ruwvoer op en relatief meer krachtvoer. Ook wittelijndefecten kunnen mede daardoor ontstaan.

Werk aan de winkel

Wat klauwgezondheid betreft is er dus werk aan de winkel. Om melkveehouders goed op weg te helpen, ontwikkelde GD een zevenpuntenplan. Volgens Holzhauer is de snelheid van behandelen enorm belangrijk. 'Loopt een koe kreupel door een huidaandoening, maak de klauw dan meteen schoon en droog. Behandel deze vervolgens lokaal met een spray, gel of zalf.'

En bij een klauwaandoening doe je er goed aan om direct een klosje onder de goede klauw te zetten, tipt Holzhauer. 'Er zijn boeren die denken: 'Eerst nog snel dat klosje plaatsen en dan ga ik pas eten.' Zo hoort het ook. Wij lopen ook niet graag wekenlang met een gat in onze schoen rond.'

'Klauwproblemen worden onderschat'

Volgens Béke Nivelle onderschatten veel melkveehouders de klauwaandoeningen op hun bedrijf. De Vlaamse is voormalig klauwonderzoeker van de Katholieke Universiteit Leuven en deed onderzoek op veertig melkveebedrijven. Op elk van die bedrijven werden vijftien tot twintig koeien geselecteerd en nader onderzocht.

'Bijna een derde van de koeien bleek in meer of mindere mate mank, maar werden door de veehouder niet altijd als mank gezien. Niet alle koeien met klauwaandoeningen zijn kreupel', aldus Nivelle.
Koeien kampten bijvoorbeeld met de ziekte van Mortellaro, zoolbloedingen of zoolzweren.

Opfriscursus

Niet iedereen herkent de meest voorkomende aandoeningen of kent de oorzaken ervan. Nauwkeurige veehouders houden zich volgens Nivelle scherp met een opfriscursus. Een actieve houding kan het aantal klauwproblemen fors verminderen.

'Mij wordt weleens gevraagd wat belangrijker is voor de klauwgezondheid: huisvesting of management. Ik zeg dan 'management'. Uiteraard is een goede huisvesting ook belangrijk, maar dat alleen is geen garantie op succes!'

Nivelle noemt het voorbeeld van een melkveebedrijf met een verouderde stal, kleine ligboxen en smalle looppaden. De koeien vertoonden nauwelijks klauwproblemen. Terwijl veehouders met een nieuwe stal soms wél tobden met de klauwgezondheid. 'De veehouder met de oude stal was enorm bezig met klauwgezondheidsmanagement. Hij verzorgde regelmatig preventief de klauwen, zette systematisch het voetbad in, paste op creatieve wijze de ligboxen aan en werkte hard aan de stalhygiëne. Met resultaat', besluit Nivelle.