Veehandelaar of soldaat?

Als ik tegenstrijdig gedrag zie, maakt mij dat nieuwsgierig. Ik wil weten waar de tegenstrijdigheid vandaan komt en wat die mensen in werkelijkheid willen. Zo valt mij op dat bij dierenactivisten de woede tegen boeren toeneemt naarmate boeren het dierenwelzijn verhogen. Het maakt mij nieuwsgierig en ik probeer uit te vinden waarom.

Ook onder boeren zie ik soms tegenstrijdig gedrag. Ze zijn kritisch op LTO, omdat zij vinden dat die in de belangenbehartiging onvoldoende voor elkaar krijgt. Het tegenstrijdige is nu dat dezelfde boeren enthousiast zijn over alternatieve organisaties die nog veel minder voor elkaar krijgen.

Waarom is dat? Al jaren vraag ik mij dat af zonder een antwoord te kunnen vinden. Tot twee weken geleden.

Logica van een veehandelaar

In de krant van 5 september stond mijn opinie met als kop 'Ga in de leer bij een veehandelaar'. In dit artikel had ik bepaalde aspecten van belangenbehartiging beschreven vanuit de logica van een veehandelaar. Pas nadat de Nieuwe Oogst van die week al was verschenen, realiseerde ik mij dat in dat artikel het antwoord ligt besloten op de vraag waar ik al zoveel jaren mee rondloop.

Het probleem is dat veel boeren zich bedreigd voelen in hun bestaan. Mensen die zich bedreigd voelen in hun bestaan, denken niet volgens de logica van een veehandelaar, maar volgens de logica van een soldaat. Een soldaat die in een oorlog onder vuur ligt en vreest voor zijn bestaan, ziet in zijn situatie maar één oplossing: het uitschakelen van de tegenpartij.

Tegenpartij uitschakelen

Boeren die zich bedreigd voelen in hun bestaan, gaan er ook van uit dat hun belang alleen kan worden gediend door het uitschakelen van de tegenpartij. Niet fysiek uitschakelen, zoals een soldaat in een oorlog, maar politiek/bestuurlijk of juridisch uitschakelen.

Dus niet alleen de voermaatregel moest van tafel, maar landbouwminister Carola Schouten moest opzouten. Zij moest politiek worden uitgeschakeld. Niet alleen gunstiger of betrouwbaardere stikstofcijfers op tafel, maar het RIVM moest kapot worden gemaakt, zodat ze politiek uitgeschakeld zouden zijn.

Logica van een soldaat

Met dit nieuw verkregen inzicht wordt duidelijk waarom kritische boeren zo enthousiast zijn over alternatieve organisaties die niets voor elkaar krijgen: boeren die denken volgens de logica van een soldaat, beoordelen de kwaliteit van belangenbehartiging niet aan de hand van beleidsinhoudelijk resultaat, maar naar de mate waarin tegenpartijen worden uitgeschakeld of de mate waarin ze in ieder geval hier de intentie toe hebben.

En het moet gezegd: de alternatieve organisaties scoren op dit punt veel beter dan LTO of Agractie. Die handelen namelijk volgens de logica van een veehandelaar die gericht is op beleidsinhoudelijk resultaat waarbij het niet opportuun is de tegenpartij onnodig te beschadigen.

Landbouw Collectief

Hiermee wordt ook duidelijk dat een Landbouw Collectief onmogelijk kan functioneren. Een aantal partijen richt zich op beleidsinhoudelijk resultaat waarbij het niet zinvol is de tegenpartij te beschadigen, terwijl andere organisaties ervan uitgaan het belang van boeren alleen te kunnen dienen door tegenpartijen zoveel mogelijk te beschadigen.