Steun voor boerenzetel in waterschap slinkt

Geborgde zetels zijn vaste plekken in het waterschapsbestuur voor de agrarische sector, het bedrijfsleven en de natuurorganisaties. Deze bestuurders worden benoemd door respectievelijk LTO, de Kamer van Koophandel en de Vereniging van Bos- en Natuurterreineigenaren (VBNE). Samen vormen zij een derde van het waterschapsbestuur.

De Tweede Kamer debatteerde afgelopen week over deze geborgde zetels. Aanleiding voor het debat was het rapport van commissie-Boelhouwer die in opdracht van de Tweede Kamer de samenstelling van de waterschapsbesturen tegen het licht hield. Een van de conclusies luidde dat geborgde zetels niet nodig zijn. De belangen van de geborgde zetels kunnen ook door gekozen bestuurders worden behartigd.

De Tweede Kamer is verdeeld over dit onderwerp, bleek tijdens een debat vorige week. GroenLinks, PvdA, SP, 50Plus en PvdD vinden dat minister Cora van Nieuwenhuizen van Infrastructuur en Waterstaat de geborgde zetels zo snel mogelijk moet schrappen. Tweede Kamerlid Laura Bromet (GL) stelde daartoe een initiatiefwet op. Dit voorstel wordt na de zomer in behandeling genomen. De stemming daarover vindt vermoedelijk pas na de verkiezingen plaats.

Niet democratisch

Het belangrijkste bezwaar van Bromet is dat de geborgde zetels niet democratisch zijn. Volgens het Kamerlid hebben boeren daarmee onevenredig veel invloed op de waterschappen en is het tijd voor 'een volledig democratisch waterschap'.

GroenLinks is een internetconsultatie gestart waar betrokkenen hun mening over het wetsvoorstel kunnen geven. LTO roept boeren en tuinders op van die mogelijkheid gebruik te maken.

CDA en SGP hechten juist veel waarde aan de vaste boerenzetels. Jaco Geurts (CDA) verwijst naar een advies van de hoog aangeschreven Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling (OESO) waar de afschaffing van de geborgde zetels juist niet wordt aangeraden. 'Breek dit niet af. Laten we het goede behouden.'

Inwoners landelijk gebied

SGP-Kamerlid Chris Stoffer vindt dat het platteland met geborgde zetels een eerlijke stem krijgt. 'Getalsmatig leggen inwoners van stedelijke gebieden een groot gewicht in de schaal. Maar het werk van de waterschappen raakt juist vooral de inwoners en ondernemers in het landelijk gebied.'

Beide partijen wijzen ook op de kennis die boeren meenemen naar de waterschappen. 'Door te werken met geborgde zetels is inbreng van belangrijke praktijkkennis juist geborgd en niet afhankelijk van de waan van de dag', stelt Stoffer.

Ook de VVD voelt er weinig voor om de Waterwet, waarin de geborgde zetels zijn geregeld, tijdens deze kabinetsperiode te veranderen. Ook de PVV is tegen het voorstel van GroenLinks. De andere partijen hebben zich deze week niet expliciet voor of tegen de geborgde zetels uitgesproken.

Minister Van Nieuwenhuizen heeft het rapport van commissie-Boelhouwer in ontvangst genomen, maar nog geen inhoudelijke reactie gegeven. Zij wil het advies de komende periode eerst bespreken met de waterschappen, departementen en andere belanghebbende partijen.

Slecht onderbouwd

LTO Nederland is tegen de afschaffing van de geborgde zetels en noemt de conclusies en aanbevelingen in het advies van commissie-Boelhouwer onvoldragen en niet of slecht onderbouwd. Een waterschapsbestuur zonder geborgde zetels wordt een volledig politieke aangelegenheid, waarschuwt LTO, terwijl het waterschap toch vooral een functioneel doel heeft.

'Naast afschaffing van de geborgde zetels leiden de keuzes van de commissie straks tot eindeloos politiek gedoe in een bestuurslaag die juist uitvoerend hoort te zijn', zegt Trienke Elshof, portefeuillehouder Ondernemen in een Gezonde Omgeving van LTO Nederland. 'Beleid moet vanuit de provinciale of de landelijke overheid komen, het mag niet zo zijn dat we straks in 21 waterschappen met 21 verschillende politieke richtingen worden geconfronteerd.'