Geborgde zetels splijten coalitie

Tijdens het debat werd onder meer het rapport van commissie-Boelhouwer besproken. Die deed in opdracht van minister Cora van Nieuwenhuizen (Infrastructuur en Waterstaat) onderzoek naar de geborgde zetels in de waterschappen.

Deze zetels zorgen ervoor dat een deel van het waterschapsbestuur wordt gevormd door vertegenwoordigers uit de agrarische sector, het bedrijfsleven en de natuurbeheerders. De commissie adviseerde deze geborgde zetels te schrappen.

Een deel van de Tweede Kamer, bestaand uit onder meer GroenLinks, PvdA, SP, 50Plus en PvdD, vond dat minister Van Nieuwenhuizen dit advies zo snel mogelijk moest overnemen.

Die partijen vinden de geborgde zetels ondemocratisch. De zetels worden immers benoemd door vertegenwoordigende organisaties. 'Boeren hebben hierdoor onevenredig veel invloed in de besturen', stelde Laura Bromet van GroenLinks. Zij heeft een initiatiefwet ingediend om de geborgde zetels af te schaffen.

Na de verkiezingen

Ook D66 sprak zich uit tegen de geborgde zetel. 'De geborgde zetel moet er gewoon af', stelde Kamerlid Tjeerd de Groot. Hij pleitte er wel voor de volgende waterschapsverkiezingen zonder geborgde zetels te houden. De Groot vond wel dat de wijziging niet voor de Tweede Kamerverkiezingen van maart 2021 hoeft plaats te vinden. 'Het is typisch een onderwerp voor formatiebesprekingen.'

Coalitiegenoten CDA en VVD sloten zich niet aan bij D66. Remco Dijkstra (VVD) voelde er weinig voor de waterwet, waarin de geborgde zetels zijn geregeld, op stel en sprong te veranderen. Jaco Geurts (CDA) benadrukte dat er juist veel waardering is voor de geborgde zetels. 'Laten we behouden wat goed is.' Ook wees hij erop dat geborgde zetels geen meerderheidspositie hebben in de waterschapsbesturen.

Kabinetsreactie

VVD en CDA kregen steun van onder meer oppositiepartijen SGP en PVV. 'Welk probleem wordt opgelost met het schrappen van deze zetels?', stelde Chris Stoffer (SGP). Waarbij moet worden opgemerkt dat de PVV in principe vindt dat de waterschappen bij de provincies moeten worden ondergebracht. De PVV zal daarom de initiatiefwet van GroenLinks niet steunen. Andere partijen, waaronder coalitiepartij ChristenUnie en Forum voor Democratie waren niet aanwezig bij het debat.

PvdA'er William Moorlag herinnerde minister Van Nieuwenhuizen aan haar toezegging om een kabinetsreactie op het advies van commissie-Boelhouwer te geven. De bewindsvrouw liet zich niet uit de tent lokken. Ze gaf aan eerst met alle belanghebbenden van gedachten te willen wisselen over het advies om daarna met een reactie te komen. Als er een wijziging van de geborgde zetels komt, dan zal dat door het nieuwe kabinet worden geregeld. Dit debat wordt waarschijnlijk na de zomer voortgezet.

LTO is kritisch

LTO Nederland is kritisch op de gang van zaken. LTO voelt weinig voor het afschaffen van de geborgde zetels. Deze zetels zijn volgens de organisatie in het belang van goed waterbeheer: ze zorgen voor specifieke deskundigheid en goede vertegenwoordiging van de belanghebbenden. LTO Nederland is geen voorstander van meer politiek in het waterschap.

Het advies van commissie-Boelhouwer was al eerder kritisch ontvangen door LTO. De organisatie vindt dit geen afgewogen en breed gedragen advies. Trienke Elshof van LTO Nederland: 'Naast afschaffing van de geborgde zetels leiden de keuzes van de commissie straks tot eindeloos politiek gedoe in een bestuurslaag die juist uitvoerend hoort te zijn.'

'Beleid moet vanuit de provinciale of de landelijke overheid komen, het mag niet zo zijn dat we straks in 21 waterschappen met 21 verschillende politieke richtingen worden geconfronteerd', vindt Elshof.