Boeren en tuinders werken aan oplossingen tegen droogte

In de afgelopen weken is het neerslagtekort verder toegenomen. Dat heeft de Landelijke Coördinatiecommissie Waterverdeling eerder deze week bekendgemaakt. De situatie verschilt per regio. Ook is er per regio gekozen voor een passende aanpak.

'Met de vele regen die deze winter en vooral in februari is gevallen, is het grondwaterpeil in veel gebieden gelukkig flink gestegen. Maar het peil van het oppervlaktewater staat door de zonnige weken van de laatste tijd onder druk', zegt bestuurslid Trienke Elshof van LTO Noord.

'Boeren en tuinders staan in nauw contact met de waterschappen, nu zij in bepaalde regio's door de droogte extra moeten beregenen om de nog prille gewassen in staat te stellen door de harde droge bodem heen te groeien.'

Schade 2018 enorm

Niet alleen voor boeren en tuinders is het belangrijk om te beregenen. Ook om betaalbaar voedsel in de schappen van supermarkten te houden, is het in stand houden van de voedselvoorziening van essentieel belang. 'Schrikbeeld is de droge zomer van 2018. De schade die dat jaar werd geleden, bedraagt naar schatting tussen de 820 miljoen en 1,4 miljard euro. Dat willen we nooit meer. Daarom hebben we als boeren en tuinders maatregelen genomen', zegt Elshof.

Om meer grip te krijgen op de overschotten aan water in de winter en tekorten aan water in tijden van droogte, werkt de agrarische sector samen met waterbeheerders aan robuuste watersystemen.

Waterbuffers

Zo wordt de bodemstructuur verbeterd en bijvoorbeeld gekozen voor het ontwikkelen van droogtebestendige, diepwortelende en zoutminnende gewassen. 'Ook met nieuwe technieken voor het vasthouden van water en het opstellen van een waterplan met waterbuffers wordt bijgedragen aan bestendige klimaatoplossingen', zegt het LTO Noord-bestuurslid.

In Utrecht werken boeren in het project 'Polderkennis op Peil' samen aan opgaven rondom water- en bodemkwaliteit, zoals duurzaam bodembeheer en kringlooplandbouw. Zo is er per regio en provincie gekozen voor een passende aanpak. Hieronder enkele voorbeelden uit de diverse projectplannen.

Bij de glastuinbouwbedrijven in het Westland loopt een proef met de opvang van regenwater met hulp van ondergrondse opslag. Met de 'Waterbank Westland' gaat overtollig regenwater niet verloren, kan wateroverlast worden verminderd en wordt de verzilting van grond- en oppervlaktewater afgeremd.

Peilgestuurde drainage

In de provincies Noord-Holland, Groningen en Friesland draait het project 'Spaarwater'. Hier gaan boeren aan de slag met het ontwikkelen en testen van maatregelen voor het bestrijden van verzilting en het zeker stellen van de beschikbaarheid van voldoende schoon zoetwater.

Boeren in Flevoland leren van elkaar en van de bodem in het project 'Zicht op de bodemstructuur', onder de vlag van het Actieplan Bodem en Water. Met bijvoorbeeld een bodemanalyse wordt samen gekeken hoe boeren hun bodem bruikbaar en in goede conditie voor de toekomst kunnen houden.

In Drenthe biedt peilgestuurde drainage soelaas. Dat blijkt uit een praktijkonderzoek op het Drentse demonstratiebedrijf 'Boeren met bodem en water'. De peilgestuurde drainage leverde meer gras op, ondanks de droge zomer vorig jaar.

Skippyballen in sloten

Gelderse boeren plaatsen opblaasbare duikerafsluitingen – een soort skippyballen – in sloten rond hun percelen plaatsen. Met deze tijdelijke stuwtjes kan beter water vast worden gehouden.

In Overijssel nemen boeren deel aan het project 'Wijs met Water'. Hierbij wordt gebiedsgericht gewerkt aan de verbetering van de waterhuishouding en de bodemvruchtbaarheid. Bijvoorbeeld door het lokaal aanpassen van het waterpeil met boerenstuwtjes, verleggen of aanpassen van sloten en het gezamenlijk oppakken van bodemverbeteringsmaatregelen.

Deltaplannen

Binnen het Deltaplan Agrarisch Waterbeheer zijn zo'n 15.000 boeren en tuinders op hun land bezig met het beheer, vasthouden en bergen van water. LTO werkt ook intensief samen met het Deltaplan Zoetwater.

Elshof: 'De agrarische sector neemt zijn verantwoordelijkheid buitengewoon serieus om op het platteland zorg te dragen voor een belangrijke sponswerking nu klimaatverandering tot meer uitgesproken natte en droge periodes leidt.'