RIVM kritisch op rapport over rekenmodel Aerius

Het RIVM meldt in een reactie dat het een aantal aanbevelingen van Adviescollege kan overnemen. Bij andere aanbevelingen plaatst het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu kanttekeningen en vindt het meer onderzoek op zijn plaats.

Het college vindt dat de emissie van het verkeer op dezelfde manier moet worden doorgerekend als die emissie van landbouw en industrie. 'Dat leidt tot een ongelijke behandeling van deze sectoren', zegt commissievoorzitter Leen Hordijk daarover.

Het verkeer op dezelfde manier doorrekenen als andere sectoren zorgt volgens het RIVM juist voor minder nauwkeurige resultaten en meer onzekerheden. Het zorgt ook voor verschillen tussen de berekening voor het beleidsterrein luchtkwaliteit en die voor stikstof. Dit maakt het totale luchtbeleid complexer en minder consistent.

Cluster van hexagonen

Het Adviescollege stelt voor om de stikstofdepositie niet op een hectare, maar op een groter gebied (een cluster van zeskantige gebieden, de hexagonen) te berekenen. Dit zorgt ervoor dat de onzekerheid bij de doorrekening afneemt. Het RIVM zegt dit voorstel technisch eenvoudig te kunnen uitvoeren.

Het is wel belangrijk om de juridische en ecologische gevolgen van deze aanpassing te onderzoeken, vult het RIVM aan. De aanpassing zorgt ervoor dat niet meer geborgd kan worden dat op elke hectare een verlaging van stikstofdepositie plaatsvindt. Er zijn verschillende manieren om te bepalen welke hectares je zou moeten clusteren. Uit het advies van de commissie kan RIVM niet opmaken hoe hiermee moet worden omgegaan.

Bron-receptormatrix

Verder beveelt het college aan dat het rekenhart van Aerius eenvoudiger en transparanter wordt door een zogeheten 'bron-receptormatrix' te hanteren. Een 'bron-receptormatrix' maakt geen verschil tussen de bronnen. Dit maakt de rekenmethodiek eenvoudiger en zorgt voor een gelijke beoordeling van verschillende soorten bronnen.

Een vergelijkbare aanpak is eerder door de rechter afgewezen toen bleek dat dit niet voor voldoende zekerheid zorgde. Het RIVM verkent graag samen met het adviescollege de mogelijkheid voor het hanteren van een 'bron-receptormatrix'.

Satellietmetingen

In het rapport krijgt het gebruik van satellietmetingen veel aandacht. Het RIVM is de afgelopen jaren, samen met het KNMI Koninklijk Meteorologisch Instituut, bezig om satellietwaarnemingen te betrekken in de luchtkwaliteitsmetingen en de bepaling van emissies. Deze ontwikkeling wil het RIVM graag doorzetten.

Het RIVM plaatst wel kanttekeningen. Het gebruiken van satellietmetingen is een complexe opgave met grote onzekerheden, met name voor ammoniakmetingen. Ook zijn satellietmetingen minder betrouwbaar dan metingen op de grond. De inzet van eventuele toekomstige nieuwe satellieten is interessant, maar zeer kostbaar en vergt vele jaren van ontwikkeling. Volgens het RIVM is dit in ieder geval niet haalbaar binnen nu en 5 jaar.

Wetenschappelijk verantwoord

Tot slot wijst het RIVM op et eerste advies concludeerde het adviescollege. Daarin concludeerde het college dat de wetenschappelijke kwaliteit van de meet- en rekenmethodiek voor stikstof voldoende is en de data, methoden en modellen van voldoende tot goede kwaliteit zijn. Dit bevestigt dat de berekeningen en metingen van stikstof en stikstofdepositie wetenschappelijk verantwoord en betrouwbaar zijn, vindt RIVM.