Commissie-Hordijk is wel degelijk kritisch

Het Adviescollege Meten en Berekenen Stikstof wees het college op mogelijke verbeterpunten. Er is dan ook geen enkele reden voor het RIVM om achterover te leunen.

De twee belangrijke onderliggende rekenmodellen Nema en Aerius zijn nog niet onderzocht en beoordeeld. Dat volgt in het tweede rapport dat voor de zomer moet verschijnen. Juist het functioneren van Aerius is belangrijk in de discussie, omdat met dit model de stikstofdepositie wordt berekend. En dat wordt dan weer gebruikt bij de vergunningverlening.

Een andere opvallende conclusie heeft betrekking op het rapport Sutton uit 2015. In dit onderzoek wordt de wetenschappelijke onderbouwing van de Nederlandse rekenmethode voor de stikstof- en ammoniakdepositie tegen het licht gehouden. Een van de aanbevelingen luidde destijds dat er meer meetpunten moeten komen. Hordijk doet vijf jaar later dezelfde aanbeveling.

Te weinig structureel onderzoek

Verder constateert het adviescollege dat er te weinig structureel onderzoek wordt gedaan naar onzekerheden bij het berekenen van depositie. Het college denkt dat de onzekerheid in de totale gemodelleerde depositie lager zou kunnen zijn dan het RIVM denkt, door vergelijking met grondmetingen, satellietwaarnemingen en andere modellen.

De lijst met kanttekeningen is nog langer en vraagt om actie. De Friese gedeputeerde Sander de Rouwe (CDA) stelde recent op persoonlijke titel voor om een parlementaire enquête te doen naar de stikstofcrisis. Op die manier kunnen volgens hem nieuwe feiten aan het licht komen, waardoor over enkele jaren niet dezelfde fouten worden gemaakt die nu zoveel schade hebben aangericht. Hij steekt daarbij ook de hand in eigen boezem.

Parlementaire enquête is zwaarste middel

Een parlementaire enquête is het zwaarste middel dat de Tweede Kamer kan inzetten om zijn controlerende taak uit te oefenen. Iedereen in Nederland is op basis van de wet verplicht om medewerking te verlenen aan een parlementaire enquête. De getuigen staan onder ede. Juist daardoor komen bij zo'n enquête veel nieuwe feiten aan het licht.

En er zijn best interessante vragen te bedenken. Zo zou het van belang kunnen zijn om te weten hoe het ministerie van LNV heeft geanticipeerd op de uitspraak van de Raad van State waarbij de PAS-vergunningen ongeldig zijn verklaard.

Toch is het de vraag of zo'n enquête er op korte termijn komt. Om een parlementaire enquête te starten, is steun van een meerderheid in de Tweede Kamer nodig. Die wordt waarschijnlijk niet gehaald. De regeringspartijen hebben er geen belang bij om onder het vergrootglas te liggen, zeker nu ze nog aan een oplossing voor de stikstofimpasse werken.